Тіршілік тынысы Tirshilik-tynysy.kz ақпараттық агенттігі

№92 газет

02 желтоқсан 2025 ж.

№91 газет

29 қараша 2025 ж.

№90 газет

25 қараша 2025 ж.

Жаңалықтар мұрағаты

«    Желтоқсан 2025    »
ДсСсСрБсЖмСбЖс
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031 
» » Ерте қартаю адамға қауіпті ме?

Ерте қартаю адамға қауіпті ме?

Әлем бойынша медицина ғылымдарының мамандарының келтірген дерегіне сүйенсек, 10 мыңнан астам сырқат түрі адамда кездеседі екен. Ағза осыншама сырқатты болдырмау үшін күреседі. Біз бүгін дүниежүзінде айрықша танымалдылыққа ие адамның тез қартаю диаг­нозына байланысты бірнеше мысал келтірмекпіз.

Барлық балада ерте қартаю медициналық тұрғыда прогерия деп аталады. Бұл сирек кездесетін генетикалық ауру ретінде белгілі. Аталған дертке шалдыққан жандарда қартаю процесі қалыптыдан бірнеше есе жылдам жүретінін ғалымдар анықтаған. Шындығында прогерия дертіне шалдыққан балада 2 жастан бастап өзгеріс байқалады. Бұл ретте сырқаттық белгіге терінің жұқаруы, шаштың түсуі, буынның қатаюы, жүрек-қан тамыр жүйесінің ауруы кіреді. Олардың орташа өмір сүру ұзақтығы – 13-15, кейбірі 20 жасты құрайды.


«Progeria Research Foundation» қорының негізін қалаушының бірі – Др Лесли Гордонның ұлы Сэм Берн осы дертке шалдыққаннан кейін әкесі оны тереңнен зерттей бастаған. Қордың қаржыландыру есебінен прогерияның негізгі себебі – LMNA геніндегі мутация екені анықталды. Осыдан 5 жыл бұрын АҚШ-та «Zokinvy (lonafarnib)» деп аталатын алғашқы дәрі мақұлданып, прогерия дертімен ауыратын науқастардың өмір сүру ұзақтығын арттыруға мүмкіндік жасалды.


Прогерия дертінен бөлек, вернер синдромымен адамдар ауырады. Вернер синдромын алғаш рет 1904 жылы швейцариялық дәрігер Ото Вернер тапқан. Дерт 20 жас­тан асқан ересектерден байқала бастайды. Шаштың ағаруы, терінің жұқаруы, көздің бұлыңғырлануы сырқат белгісіне айналады. WRN геніндегі мутацияның өзгеріске ұшырауы адам өміріне деген қауіптілігі жоғары. Сонымен қатар «Коккейн» және «Блум» синдромы, туабітті ламинапатия адамды ерте қартаюға әкеледі.

Балтабай ОРДАБЕКОВ
Фото: ашық дереккөзден
11 қазан 2025 ж. 447 0