ҚАСҚЫРДЫҢ ҚАЙЫРЫМДЫҒЫ
«Қасқыр да қас қылмайды жолдасына» дейді халық даналығы. Бөрілердің бір-бірене бауырмалдығы жөнінде мынадай бір әңгімені жуықта Аманкелді Имашұлы деген замандасымнан естідім. Өзі мерген, аңшылықпен көп айналысқан жігіт еді. Қасқырды ұлып, шақырып атады. «Бірде қасқырдың апанына кез болдым. Ішіне түссем енесі жоқ, тек күшіктері ғана ұмар-жұмар болып жатыр екен. Бауырларын жаңа көтерген тәрізді. Оларды алуды кейінге қалдырып қаншық қасқырдың келуін күтіп жасырынып жаттым. Күн еңкейген тұста ауызында тістеген азығы бар, солаң етіп жетіп келді. Жалғыз оқпен жайраттым да күшіктерін тірідей қапқа салып, енесімен бірге бөктеріп алдым. Апанға бір күшікті қалдырдым да әншейін әуестікпен құлағына ен салып кеттім. Ондағы ойым тірі қалған күшікке бола апанға арланның айналып соғатынын білемін. Сол кезде оны да жайратпақшымын.
Дегенмен қасқыр інін аптадай торуылдасам да арланды қанжығаға байлаудың сәті түспеді. Апандағы ойранды көріп басқа жаққа ауып кетті ме, әлде басқа бір мергеннің нысанасына ілінді ме, ол жағын біле алмадым. Ақыры, неде болса өзім қалдырып кеткен бөлтірікті алайын деп апанға түссем әлгі ен салған жалғыз күшігім жоқ. Нағыз апанға түсіп күшік алатын жазғытұрымғы мезгіл ғой, сол төңіректі тіміскілеп жүріп кешікпей тағы бір апанның үстінен шықтым. Апанда ересек қасқырлар жоқ екен, әдетімше, күшіктерді желкесінен көтеріп бір-бірлеп қапқа сала бастадым. Мына қызықты қараңыз, алты күшіктің біреуінің құлағында ені бар екен. Бажайлап қарасам, баяғы өзім салған ен. Әуелі аң-таң болдым. Соңынан түсіндім. «Қасқыр екеш қасқыр да жетімін жалғыз тастамай бауырына басады екен ғой. Жат та болса өз нәсілін жауға қалдырмай асырап бағады екен ғой» деген ойға келдім» деп еді Аманкелді әңгімесін толғана аяқтап.
Аманжол Ақынұлы
Пікір 1