Кітапхана – білім көзі, кітапханашы – оның тірегі

Оқушы кезімде кітапханаға жиі баратынмын. Мектеп кітапханасы болсын, орталық кітапхана болсын, менің сабақтан қолым қалт еткенде жиі бас сұғатын орным еді. Кітапхана ұйымдастарған іс-шаралардың да басы-қасынан табылып, үнемі белсенділік танытушы едім. Сондағы мақсатым – ақылдың кілті болған кітап үйіне бір қадам жақын жүру. Кітапханаға арнайы барып, бірнеше әдеби-танымдық кітапты белгіленген мерзімге алып, олжалы қайтқандай үйге көңілді оралатынмын. Бір жағынан, кітапханадан том-том кітап алып оқу – әкемнен дарыған қасиет әрі отбасымның өнегелі тәрбиесі еді.

Сол кезде маған бір ой келетін. «Мына кітапханашы апайлардікі, сірә неткен жақ­сы жұмыс. Кез келген кітап қолжетімді. Қалаға­ныңды ал да оқи бер. Тіпті бүкіл жұмыс уақытыңды кітап оқып өткізсең болады» деп таңданатынмын іштей. Бала көңіл анау темір жолдың арғы бетіндегі үйіме бірнеше кітапты арқалап қайтуды қиын көргені ме, әлде бірнеше кітап алғанымды місе тұтпай, көп кітаптың ортасында отырып, қалағанымды алып оқығым келе ме, әйтеуір осындай ой болатын. Бір жағынан, кітапханашының жұмысы – кітап оқу деп ойласам керек.

Сол кезден бері кітапхана мен кітап­ханашы апайларға жақынмын. Жақында №36 Ә.Тәжібаев атындағы мектеп-лицей жанын­дағы кітапхананың кітапханашысы Зәуре Үйсінбаевамен әңгіме-дүкен құрдым. Білімнің кені болған кітаптар үйінде, әдеттегідей, жүзі жылы, мейірімді апайлар жұмыс істейді. Менің бала күнгі түсінігімде солай. Білікті кітап­ханашымен әңгіме барысында бұл ойымның дұрыстығына тағы көзім жете түсті. Мек­теп-лицей кітапханасына арнайы бас сұ­ғып, жұмыс барысымен, кітап қорымен таныс­тым.

Аз-кем таныстықтан соң Зәуре Маманқызы бізбен бұрыннан таныс кісіше ақтарылып сөйлесіп кетті. Журналист те, кітапханашы да «илегені бір терінің пұшпағы» дегендей, шығармашылықтың адам­дары ғой. Содан болса керек, апаймен әңгімеміз тез жарасты. Мақала арқауы етіп өз өмірін айтудан бұрын кітапханамен таныстырып, жұмысын көрсеткен кітапханашының өз ісіне беріле кіріскен жан екенін аңғардық.

– Жақында кітапханамыздағы кітап қоры 300-ге артты, – деп қуана дауыстады ол сүйіншілегендей.

– «Оқуға құштар мектеп» жобасы аясында түрлі іс-шаралар өтіп жатыр. Оқушы­лармен бірлесе отырып, мектепішілік бай­қаулар, танымдық кештер мен кездесулер ұйымдастырамыз. Әр баланың қабілеті әртүрлі ғой. Сол сияқты кітап оқуға, кітапхана жұмысына белсенділік танытатын оқушылар бар. Әрине оқушылардың барлығы дерлік кітапханаға бас сұғып, керек кітабын тауып, қажет ақпаратын алып жатады, – дейді Зәуре Үйсінбаева.

Білікті маманның балаларға деген ықыласы да ерекше екен. Кітапханаға кірген оқушыны құшақ жайып қарсы алып, жылы лебізін білдіріп шығарып салып жатты. Біз сұхбат құрып отырған аз ғана уақыттың ішінде келген оқушылардың да кітапханашы апайға ерекше еркелеп, сыйластық көрсететінін аңғардық.

Кейіпкеріміз – 1973 жылдың тумасы. Еңбек жолы 1990 жылдан бастау алыпты. Алғашқыда түрлі салада еңбек етіп, тәжірибе жинақтап, жан-жақты ысылған жас маманның 2012 жылдан бастап білім ордасындағы қызметі басталған. Алғашқыда зертханашы, тәрбиеші болып жұмыс жасай жүріп, балалармен жақсы қарым-қатынас орната білген. Жүзі жылы, жүрегі мейірімді адамға бала да үйір болады емес пе. «Адамның жақсысын бала біледі» деп жатады бұндайда. Ол – рас. Зәуре апай жас­пен де, жасамыспен де тіл табыса алатын, үлкенге де, кішіге де сый-құрметін аямайтын жайдары жан. Кітапханашы мамандығын игерген ол 2017 жылдан бастап мектеп кітапханасында еңбек етіп келеді. Бүгінде өз жұмысының қыры мен сырына әбден қаныққан ол әр жұмыстың қызық та, қиын да тұстары болатынын айтады.

– Балалармен жұмыс жасаған қызық қой. Баланың энергиясы кісіні шаршатпайды. Кері­сінше, күш-қуат береді. «Бала тілі – бал» деген, кейде «өмірімізді ұзартып алатын» сәттер де кездеседі. Өзім де кітап оқығанды ұнатамын. Кітап – ақы сұрамайтын ақыл кені. Нағыз шынайы дос бола алатын дүние. Негізінен өзім орыс сыныбында оқығанмын. Бірақ қазақ әде­биетіне, оның ішінде поэзия жанрына деген қызығушылығым басым, – дейді кітапханашы.

Журналист болған соң, түрлі саладағы адамдармен кездесіп, тілдесіп, сұхбат құрып жатамыз. Бір сұхбат барысында-ақ кісінің қандай екенін анық аңғаруға болады. «Бойыңызда қандай қаси­ет­теріңіз бар, ай­та өтсеңіз» деген сұрағымызға мақ­танып ала жөнелмей, өзіне ұнамды қасиетін ашып айта қой­маған Зәуре апай туралы пікірді жа­нындағы әріп­тестерінен сұрас­тырдық.

– Зәурені 2012 жылдан бері білемін. Ол кісі туралы айту керек болғанда, ең алдымен «қара­пай­ымдылық» деген ассоциация ойыма орала қалды. Өте қарапайым әрі көп­шіл жан. Қолы ашық. Сондай жарқын мінезінің арқасында көпке сыйлы. Балалар да үйір өзіне. Кітапхана жұмысына ара­ла­са бастағанына алты жыл уа­қыт болып қалды. Сол сәттен бері бірге жұмыс жасап келеміз. Қаншама жұмыс атқардық. Қызметте сенімді әріптес, өмірде әпкелі-сіңлілі құрбыға айналдық. Зәуре – өте еңбекқор. Әдемілікті жаны сүйеді. Әр істі жауапкершілікпен, тыңғылықты атқарады. Ол өз ісінің нағыз маманы, өте ұқыпты, шыншыл, кішіпейіл, достарына адал жан. Аялап өсірген қызы Бағжан өрісін кеңейтіп, анасына әже бақытын сыйлады. Бүгінде қос жиеннің қызығына тоймай, тілеулерін тілеп отырады. Адал еңбегі еленіп, аудандық білім бөлімінің «Құрмет грамотасына» ие болғанын, кітапханашылар күні қарсаңында арнайы марапатпен марапатталғанын да айта кету орынды,– дейді мектеп-лицей кітапханасының мең­герушісі Ләззат Ниязбекова.

А.МҰХАНБЕТҚАЛИ