Тіршілік тынысы Tirshilik-tynysy.kz ақпараттық агенттігі
» » Ағайынды жауынгер

Ағайынды жауынгер

Сұрапыл соғыстың аяқталғанына 80 жыл өтсе де, сұм фашизмнің салған жарасы еш уақытта ұмытылмақ емес. Әкені баладан, жарды қосағынан айырған екінші дүниежүзілік соғыстың зобалаңы тарихта қаттаулы. Ұрпақ жадында мәңгі жаңғырып тұрған бабалардың ерлігі, ұрпаққа бейбіт өмір сыйлаған жауынгерлердің жорығы санада жаңғырып тұруы заңдылық.

Сырдариялық ағайынды Нұрғали және Ерғали Есжанұлы – майдан даласында от кешкен майдангерлер. Бір үйдің екі баласы соғысқа аттанып, ел үшін жан алысып, жан беріскен майданда ерлік көрсеткен жауынгерлер. Ағайынды қос жігіттің үлкені Нұрғали Есжанұлы Майлықұм ауылында туып өскен. Соғыс басталғанда 27 жастағы жігіт ағасы мұғалім болған. Еңбек жолын небәрі 16 жасында Ташкент ағарту қызметкерлері одағында №20 жергілікті комитеттің мұғалімі болып бастап, көп ұзамай осы одақтың кәсіподақ комитетінің төрағалығына сайланған.

– Менің майдангер атам Нұрғали 17 жасында «Правда Востока» газетінің тілшісі болған. Көзі ашық, көкірегі ояу атам Орталық Азия Орталық комитетінің, Өзбек ССР Орталық атқару комитетінің, Орталық Азия ВЦПС бюросының мүшесі болып сайланған. Атамның өмірдерегінде 1935 жылы туған жерге оралғаны айтылады. 1938 жылға дейін Майлықұм бастауыш мектебінің, 1939 жылға дейін Қызылөзек 7 жылдық мектебінің директоры болып жұмыс істеген. 1937 жылы КСРО-ның «Еңбекте ерекшеленгені үшін» медалімен марапатталып, сыйлыққа Мәскеуден патефон келгенін кезінде көзін көргендер айтқан еді, – дейді майдангер ұрпағы Серік Алмасұлы.

Нұрғали Есжанұлы әскерге 1939 жылы шақырылады. Кеңес әскері қатарында аға лейтенант шенін алған Нұрғали Өтеков Сібір №129 атқыштар полкінің рота командирі болады. Жа­уынгер 1942 жылдың қысында «қанды қасап» атанған Сталинград майданында шайқасады. Көптеген кескілескен ұрыстарда ротаны жауға бастаған Н.Есжанұлы ерлігі үшін бірінші, екінші дәрежелі «Отан соғысы», «Қызыл жұлдыз» орденімен және «Сталинградты азат еткені үшін», барлығы отыз шақты орден, медальдарымен марапатталған. 1943 жылдың қы­сын­да кескілескен ұрыс кезінде командир сол аяғынан ауыр жарақат алып, далалық госпитальде емделеді. Дәрі­гер­лердің қорытындысы бойынша со­ғыс­­қа жарамсыз деп танылып, елге қайтарылған.

Туған жерге оралған соң майдан­гер мұғалім маман­дығын қайта жал­ғастырады. Молотов, Шымбөгет жеті жылдық, М.Калинин атындағы орта мектепті, Тереңөзек аудандық халық ағарту бөлімін басқарады. Бірнеше жыл туған ауылында Қызыл Ту ауыл­дық кеңесінің депутаты болып сайланып, ауылдық атқару комитетінің төрағасы болады.

Майдангердің өзінен бір жас кіші інісі Ерғали Есжанов Майлықұм ауылында 1915 жылы туған. Жауапты қызметте жүріп, 1940 жылдан 1943 жылға дейін Қызыл Ту ауылдық кеңесінің хатшысы болады. Ерғали Есжанұлы 1943 жылы соғысқа аттанып, басқыншы жауды өз ұясында талқандауға дейінгі қиян-кескі ұрыстарға қатысады. 1945 жылы Жеңіс орнағаннан кейін бір жылдан соң елге оралады.

Ерғали Есжанұлы соғыстан кейінгі халық шаруашылығын қалпына келтіру кезеңінде Ташкент ауыл шаруашылығы институтында оқиды. Жоғарғы оқу орнын бітірген соң Сарыағаш ауданында агрономдық қызмет атқарып, 1967 жылы туған жерге оралады. Елдегі қызметін Қызылорда облыс­тық шегірткеге қарсы күрес экспедиция­сының Тереңөзек ауданы бойынша бөлім бастығы болып еңбек етумен жал­ғас­тырған.

Ұлы Отан соғысының ардагері, атақ­ты бағбан, агроном Ерғали Есжанов ауданда «Серікбай» түбегінде тұңғыш жеміс бағын ашты. Туған жердің көр­кеюіне, гүлденуіне елеулі үлес қосты. Майдангер Ұлы Отан соғысында көр­сет­кен ерлігі үшін көптеген орден, медаль­дармен марапатталған.

Ағайынды жауынгерлердің бүгінде ұл-қыздары, немере-шөберелері ұр­пақ­­тар сабақтастығын жалғастырып, түр­лі салада абыройлы еңбек етуде.

Бибісара ТАҢАТАРҚЫЗЫ

03 маусым 2025 ж. 229 0