Қоршаған ортаның тазалығы – қоғам мәдениеті

Қоршаған ортаның тазалығы – әрбір адамның өмір сапасына тікелей әсер етеді. Көшенің таза болуы – қала мен ауыл келбетінің көрінісі ғана емес, халықтың мәдениеті мен жауапкершілігінің белгісі. Көрікті орта және қауіпсіз тіршіліктің көрінісі – ауданның бет-бейнесі екенін сезіне білген дұрыс. Бүгінде әр апта сайын сенбілік ұйымдастырылып, «Таза Қазақстан» республикалық экологиялық акциясына көпшілік үлес қосуда. Халықтың тазалық мәдениетіне немқұрайлық танытуы – қоршаған ортаның ластануына әкеліп соқтырады.

Әлем елдерінде қоршаған орта мен қоғамдық орынды, ауланы таза ұстауға байланысты бірнеше тәжірибе енгізілген. Мәселен, Жапонияда халық өзі тұрған орынды таза ұстауға жауап­ты деп санайды. Қоқыс жәшіктері аз болғандықтан, өз қоқысын үйіне апарып тастайды. Балалар мектепте тазалыққа үйренеді. Олар өз сыныптарын өздері тазалайды. Ал Сингапурда қоғамдық орындарды ластаған жандар қомақты айыппұл арқалайды. Германияда адамдар бір-бірін қадағалайды. Тазалық бұзылса ескерту жасап, қоқыстарға сұрыптау жасайды. Өзге де бірнеше мемлекетте арнайы ереже енгізілген. Ең бастысы – жергілікті халықтың тазалық мәдениетін сақта­луын­да ерекше тәртіп бар.

Елімізде қоқыс тастаған заңды және жеке тұлғаларға Әкімшілік құқық­бұзушылық туралы кодекстің 434-бабына сәйкес шара қолданылады. «Қоғам­дық орында темекі шегу, шеміш­ке шағу, қоқыс лақтыру сияқты ұсақ бұзақылықтар» әкімшілік құқық­бұзушылық санатына кіреді. Қоршаған ортаның тазалығына бей-жай қарамаған көпшілік айыппұлға қанағаттанбай, іс-әрекетін қайтадан жасаған жағдайда 10 тәулікке түрмеге тоғытылуы мүмкін.

Осы күні аудан көлемінде жеке кәсіпкерлерге сани­тарлық талапты сақтауға байланысты түсіндірме жұмысы жүргізілуде. Арнайы мониторинг жүргізіліп, құзырлы органдар кәсіпкерлік нысандарының ауласын таза ұстауға, ғимараттың қасбетін әрлеуге, айналасын абаттандыруға жұмыс жасау керектігі ескертілуде. Ескертуге құлақ аспаған кәсіпкерлік нысандарының иесі Әкімшілік құқық­бұзушылық туралы кодекстің 425-бабымен тиісті жаза арқалап, айыппұл төлеуге мәжбүр болады.

– Апта сайын сенбілік жұмысы жасалып, тазалық қызметкерлері күл-қоқыстан арылтқанымен, қоғамдық тәр­­тіптің орын алмауы қынжылтады. Сенбілік барысында шөптер шабылып, тұрғындардың есігінің алды тазаланады. Сонда байқағанымыз, ер-азаматтар өз ауласын, көше бет аумағын таза­лауға, шөбін шабуға құлықсыздық танытады. Кәсіпкерлік нысан­дарының кейбір иелері тазалық жұмысына салғырттық танытады. Бұның барлығы – жауапкершілікке келіп тіреледі, – дейді кент әкімі Ержан Бақтияров.

Балтабай ОРДАБЕКОВ