Қасапшы Қази
Туғаның, туысқаның болмаса да ә дегеннен әңгімең жарасып кететін адамдар болады. Кент орталығындағы Аманкелді Иманов көшесінің бойында орналасқан ет сататын дүкені бар қасапшы Қази аға да сондай. Ақ көңілі баладай аңқылдап, көрген жерде амандық-саулық сұрап, тілектестігін білдіріп тұрады. Кәсіпкермен мен де алғаш қызметін тұтыну мақсатында танысқан едім. Былайынша атымды, жөнімді білмесе де жүзітаныс кісімен менің де сәлемім түзу. Адал еңбегімен, маңдай терімен халыққа қуатты ас ұсыну мақсатында жұмыстанып жүрген ағамен сұхбаттасуды жөн көріп, көше бойындағы дүкенге бас сұқтым.– Аға, сәлеметсіз бе?
– Бақытты бол, қызым. Жұмыстан келесің бе?
– Аға, менің аудандық газет редакциясында жұмыс істейтінімді білетін бе едіңіз? Бізде еңбегімен, қызметімен халыққа пайдасы тиіп, кәсібін дөңгелетіп отырған жандарға арналған арнайы айдар бар. Сол бойынша сізді газетке шығарсам деп едім?
– Ә-ә, қарсылығым жоқ қой...
– Сіз өзіңіз кәсіпкер әрі қасапшысыз иә?
– Иә, малды өзім бағамын, бордақылаймын, өзім соямын, өзім сатамын. Тереңөзек кентіндегі үй-жайымда ұстап отырмын. Сондай-ақ сыртта да бірнеше бас жылқым бар.
– Жануардың күтімі де, бабы да оңай емес. Бұл шаруаның бәрі жалғыз өзіңізге ауыртпалық етпей ме?
– Жоға, біз әбден еңбекке төселгенбіз ғой. Қажет болса, көмекшілерім бар. Үлгермеген уақытта ақыға жалдаймын. Бордақыланған малды сойып, өткізетін тұрақты сатушыларым да бар. Арасында олардан да алып сатамын. Менің негізгі мамандығым – теміржолшы. Кәсіпке бет бұрғаныма бес жыл болды. Бастапқыда балық өнімдерін саттым. Кейін ақша жинап, бірнеше бас жылқы алдым. Оларды төлдетіп, басын көбейттім. Міне қазір, шүкір, кәсіпті дөңгелетіп отырмын. Дүкенді жалға аламын. Жалғыз ұлым бар, сол көмектеседі.
– Бірыңғай жылқы ұстайсыз иә?
– Иә, тек жылқы ұстаймын. Оңай жерде нан жоқ, қызым. Былайынша, жылқы малы талғампаз келеді ғой. Қысы-жазы таң ертемен тұрып күтімін жасаймын. Суы бар, шөбі бар дегендей. Бейнетін қиынсынбаймын. «Еңбек еткенге бақыт басын иеді» деген ғой. Адал еңбек етсем, халыққа пайдалы болса, ондайдан шаршамаймын.
– Әрі-бері өткенде де байқаймын, тұрақты тұтынушыларыңыз да баршылық қой...
– Иә, шүкір, сұраныс бар, тұрақты тұтынушыларым бар. Жылқы еті нағыз шипа, нағыз ем ғой. Сорпасы ше?! Қазіргі кезде жастар, жастар деймін-ау көпшілік үлкендер жағы да мал сою былай тұрсын, табақ жасауды білмейді. Етті жіліктеу, оны реттілік бойынша табаққа салып, қонақтың ретіне қарай тарту екінің бірінің қолынан келе бермейді. Жастарға кінә артпаймыз, үлкендердің өзі мал бауыздауды қиынсынады. Маған келген тұтынушылар өзіне қажетін сұрайды. Қандай қонақ күтеді немесе қандай ас әзірлейді, соған орай жіліктеп, реттеп, «мынаны мына табаққа саласың» деп көрсетіп беремін. Одан бөлек қазы айналдырып, ет тартып та сатамын. Барлығы күнделікті өтімді.
– Айтпақшы, малды өзіңіз бақсаңыз, тек етін сатасыз ба? Қымыз, саумал бар ма?
– Әзірге тек ет сату бағытында жұмыс жасап жатырмын. Сырттағы малды малшым өзі реттейді. Құдай қаласа, осындағы жылқыларым биыл төлдейді. Сәтін салса, аққа аузымыз тисе, көпшіліктің қажеттілігіне неге ұсынбасқа? Саумал, қымыз – ешқандай дәрі алмастыра алмайтын, табиғи, таза ем ғой.
– Отбасыңыз туралы айтып өтіңізші? Мал шаруашылығы атадан балаға келе жатқан мұралық кәсіп пе?
– Негізі Арал ауданының тумасымын. 1995 жылы Тереңөзекке көшіп келдім. Содан бері осы жақтың тұрғынымыз. Жоқ, отбасымда ешкім малмен айналыспаған. Көргеніміз бар, білгеніміз бар, өзім үйреніп, мал шаруашылығын жолға қойған жайым бар. «Малда береке бар» деп бабаларымыз бекер айтпаған.
– Аға, кәсібіңізге береке тілеймін. Адал, таза асты еш уайымсыз, күмәнсіз аламыз сізден. Еңбегіңіз жемісті болсын. Газетке шығару үшін сурет керек болады, сізді суретке де түсіріп алайын...
– Иә, қызым, бақытты бол! Мен мына балтамды ұстап тұра қалайын...
Әңгімелескен
Аружан МҰХАНБЕТҚАЛИ
