ЕЛБАСЫ Н.Ә.Назарбаев Ұлт жоспары «100 нақ­ты қадамның» 98-қа­дамында «Селолық ок­руг, ауыл, село, кент, аудандық маңыздағы қала деңгейінде жер­гілікті өзін-өзі бас­қарудың дербес бюд­жетін енгізу» жөнінде тапсырма берді. Бұл қадам екі кезең бойынша өрбиді. Алғашқысы 2018 жылдың 1 қаңта­рынан бастау алып, 2000-нан аса халқы бар елді мекендерде дербес бюджет қалыптаса бастаса, екінші кезең 2020 жылы жүргізілмек. Ауылдарда жергілікті бюджетті жасақтаудың тиімділігі зор. Сондықтан бұл екі кезеңде іске асыры­лып, барлық жерде жергілікті бюджет болады. Осыған орай, ау­дандық қазынашылық басқармасында «Аудандар мен ауылдардың дербес бюджеті» тақы­рыбында дөңгелек үстел өтті.
Дөңгелек үстелге Сырдария ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқар­масының басшысы М.Абдықалықов, ау­дандық қазынашылық басқармасының басшысы З.Рахымшаева, аудандық экономика және бюджетті жоспарлау бөлімі, Сырдария ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасы мамандары мен салық жинаушылар, есепшілер қатысты.
Жиынды ашқан аудандық қазына­шылық басқармасының басшысы З.Рахым­шаева дөңгелек үстелдің мақсат-міндетіне тоқталды.
– Өткен жыл ішінде жергілікті өзін-өзі басқару бюджетіне ену үшін дайындық жұмыстары жүргізілді. Ол үшін, біріншіден, халық саны 2000-нан асатын кент және ауылдық округтер бойынша халық саны, дербес компьютерлермен жабдықталуы, ғаламтор байланыс жүйесіне қосылуы жөнінде айына 2 рет ақпарат жинақталып, жоғарғы органға ұсынылып отырды. Екіншіден, мамандарды «Қазынашылық-клиент» АЖ-де бизнес процестер бойынша тесттік базада 7 тақырыпта оқыту жұмыстары ұйымдастырылды. Негізі, бүгінгі шараның мақсаты – ауданда дербес бюджет енгізілген кент және 7 ауылдық округ бойынша бюджеттің атқарылуы барысында туындаған мәселелерді қарау және жұмыс сапасын көтеру, техно­ло­гиялық процестерді қолдануды жақсарту бағытында ұсыныс-пікірлерді ортаға салып, оның шешу жолдарын қарастыру, – деген басқарма басшысы жергілікті өзін-өзі басқаруды дамытуға қатысты өзгерістерді атап көрсетті.
«100 нақты қадам» Ұлт жоспарының 98-қадамын іске асыру бағытында ҚР-ның 2001 жылғы 23 қаңтардағы №148 Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы ҚР Заңына жә­не жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту мәселелері бойынша ҚР кейбір заң­намалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілген. Осы орайда, ҚР Бюджет Кодексінің 9-1-бабында аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеттеріне анықтама берілген. Онда: «Осы Кодексте айқындалған тү­сім­дер есебінен қалыптастырылатын жә­не аудандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ әкімінің, оған ведо­мостволық бағынысты мемлекеттік ме­ке­мелердің міндеттері мен функция­ларын қаржылық қамтамасыз етуге және тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте мем­лекеттік саясатты іске асыруға арнал­ған орталықтандырылған ақша қоры ау­дандық маңызы бар қала, ауыл, кент, ауылдық округ бюджеті болып табылады, – делінген. Ал 52-1-бабында осы жергілікті бюджетке түсетін түсімдер айқындалған. Атап айтқанда, салықтық түсімдер, салықтық емес түсімдер, негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер жә­не трансферттер. Әр елді мекеннің жер­гілікті бюджеті болғанда ауыл дамып, көркейетінін, халықтың әл-ауқаты жақсаратынын айтқан басқарма басшысы сөз кезегін Сырдария ауданы бойынша мемлекеттік кірістер басқармасының басшысы М.Абдықалықовқа берді. Мұ­хам­бедияр Сағатбекұлы дамыған елдерде мұндай жүйе қалыптасқанын, қа­зіргі таңда елімізде енгізіліп жатқанын жеткізді. Жергілікті бюджет елді мекендегі мәселелердің жылдам, жүйелі шешілуіне ықпалы зор екенін атап өтті.
Дөңгелек үстел барысында қазына­шылық басқармасының әр ауыл­дағы мамандары биылдан басталған жүйенің тиімділігін, жетілдіру тұстарын жеткізіп, ұсыныстарын айтты. Сондай-ақ, дербес бюджет қалыптастырудың кезең-кезеңімен іске асырылуын аудандық қазы­нашылық басқармасы басшысының орынбасары А.Хабиева слайд арқылы көрсетіп, түсіндірді.
Дөңгелек үстелді қорытындылаған бас­­­­қарма басшысы З.Рахымшаева дербес бюд­­жетке түсетін түсімдерді уақытылы орындап, біріге жұмыс жасап, мамандарға жұмысты жүйелі жүргізуге шақырды. Ұсыныс-пікірлер қаперге алынып, шешу жолдары қарастырылатынын жеткізді.