Тіршілік тынысы Tirshilik-tynysy.kz ақпараттық агенттігі
» » Ұлт руханиятының темірқазығы

Ұлт руханиятының темірқазығы

Халықтың рухани деңгейін ұлттың мәдениеті көрсететіні жасырын емес. Қазақта «Өнерлі ел – өрелі ел» деген аталы сөз бар. Өнері мен мәдениеті бар кез келген ұлттың мәртебесі өзгеден биік тұрады. Бүгінде кез келген іс-шараның басы-қасынан табылып, жоғары деңгейде өткізілуіне мәдениет саласының мамандары зор үлес қосуда. Қашанда өнер – жұтамас байлық, мәдениет – алтын қазына екенін ұғындырып келетін сала мамандары ертең кәсіби мерекелерін атап өтеді. «21 мамыр – Мәдениет және өнер қызметкерлерінің күні» аясында аудандық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің басшысы Анар Қалдыбаевамен сұхбаттасқан едік.

– Анар Сражадинқызы, өзіңіз басқаратын саланың атқаратын қызметі зор. Аудан көлемінде мәдени-көпшілік іс-шараның барлығында өздеріңіз жүресіздер. Ең алдымен, бөлімнің құрылымдық бөлінісін, атқаратын қызметін айта кетсеңіз...

– Сырдария аудандық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі мәдениет, тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау және пайдалану, тілдер және ономастика саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады. Театр, музыка және мәдени-де­малыс қызметi мен халық шығармашылығын жә­не кiтапхананы дамыту бойынша ауданның мемлекеттiк мәдениет ұйымдарының қызметiн үйлестiредi. Шығармашылық қызметтiң түрлi са­лаларында облыстық, аудандық (өңiрлiк) байқау, фестиваль және конкурс өткізуді ұйымдастырады. Ауданның мәдени құндылықтарын есепке алу, қорғау, реставрациялау, сондай-ақ пайдалану, ел­дiң көрнектi мәдениет қайраткерлерiн мәңгi есте қалдыру жөнiнде ұсыныстар енгізеді. Қазақстан Республикасының Тiл туралы заңнамасында бел­гiленген талаптардың бұзылуын жою туралы ұсынымдар береді. Мемлекеттiк тiлдi және басқа тiл­дердi дамытуға бағытталған аудандық маңызы бар шаралар кешенiн жүзеге асырады. Ауданның ономастика мәселелері бойынша жұмысшы тобының қызметiн қамтамасыз етедi. Тарихи-мәдени мұра объектілерін анықтауды, есепке алуды, сақтауды, зерделеуді, пайдалануды және олардың жай-күйін мониторингтеуді қамтамасыз етеді. Тарих және мәдениет ескерткіштеріндегі ғылыми-рес­таврациялық жұмыстарға бақылау жүргізеді. Монументтік өнер құрылыстарын орнату жөніндегі жұмысты бақылайды. Бүгінде бөлімде 8 маман жұмыс жасайды. Оның ішінде, бас мамандарымыз, мәдениет саласының майталмандары Жеңісбек Төрәлиев, Ақбота Асанова, әдіскерлер Ержан Олжабаев, Гүлжауһар Жалға­сова, Болат Махан­бетов, Әсел Қошпанова, Гүлзат Исмайлова бар. Сонымен қа­тар көлік жүргізушісі Ғабит Жансымақов өзіне жүктелген қыз­метті абыроймен атқаруда. Әрбір сала маманының білік­тілігі жоғары, жұмысты ұтымды ұйым­дас­тыруда, сала­ны жан-жақты жетілдіруде тәжірибесі мол.

– Бүгінде аудан көле­мінде мәдениет саласымен айналысатын қанша мекеме бар? Аталған мекемелерде жұмыс жүйелі жүргізіле ме?

– Сырдария ауданы хал­қына мәдени қызмет көр­сету мақсатында 34 салалық мекеме құрылған. Жалпы 16 мәдениет үйі мен клуб, 1 жылжымалы мәдени-демалыс кешен, 17 кітапхана бар. Сонымен қатар, 14 Халықтық ұжым жұмыс жасау­да. Аудан бойынша мәдениет саласында 280 қызметкер мен жұмысшы жұмыс жасайды. Іргелі ұжымда «ҚР Мәдениет саласының үздігі» төсбелгісі, «Қазақстандық салалық мәдениет, спорт, туризм және ақпарат қызметкерлерінің кәсіптік одағы» қоғамдық бірлестігінің «Еңбек даңқы» төсбелгісі, «Бейбітшілік әлемі» Халықаралық қазақ творчестволық бірлестігінің «Мәдениет майталманы» төсбелгісі, Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің «Еңбек ардагері» төсбелгісі, ҚР Мәдениет министрінің Құрмет грамотасы, ҚР Мәдениет және спорт министрінің Алғыс хатының иегері атанған мамандарымыз бен ардагерлеріміз жауапкершілік сезініп, қызмет етуде. Осы күні аудан көлемінде 135 үйірмеге 1791 өнерпаз қатысады. Аудан өнерпаздары есепті кезеңде 128 халықаралық, республикалық, облыстық, аудандық байқауға қатысып, 238 жүлделі орынды жеңіп алды. Мәдениет үйлері мен клубтар бойынша 12 айда 1436 мәдени-көпшілік іс-шара ұйымдастырылып, 143721 көрерменмен қамтылды.

                                       

– Аудан аумағында орналасқан тарихи-мәдени ескерткіштер мем­­лекет қорғауында екені белгілі. Бұл бағытта қандай жұмыс атқарылуда?

– Сырдария ауданы бо­йынша 58 тарихи-мәдени ес­керткіш мемлекет қор­ғауына алынған. Оның ішін­де, 4-еуі рес­публикалық ма­ңызы бар Мүлкүлән, Сыр­лытам, Асанас, Қожан қожа кесе­несі бар екенін айта ке­тейін. 14 жер­гілікті ма­ңызы бар және 42 ес­­керткіш алдын ала тізімге алынған. 58 ескерткіштің 15-і археологиялық, 43-і қа­ла құрылысы және сәулет ес­керткіші болып бөлінеді. Былтыр Іңкәрдария ауылында орналасқан Мүлкүлән кесе­несіне 24,5 млн теңге, Айдарлы ауылындағы Асанас кесенесіне 14300 мың теңгеге және Қожан қожа кесенесіне 14700 мың теңге қаржы бөлініп, рес­таврация жұмысы жүргізілді.

– Мәдениет ошақ­та­ры­ның материалдық базасын кеңейтуге бағыт­талған жұмыс­тардың басым бөлігін айтасыз ба?

– Бесарық ауылдық мәдениет үйіне 18727 мың теңге қаржыға күрделі жөндеу жұмыстарына қажетті заттар алынып, демеуші есебінен күрделі жөндеу жұмысы жүргізілді. Материалдық-техникалық базаны нығайтуға аудандық бюджеттен 87909,7 мың теңге қаржы қаралды. Аудандық мәдениет үйіне 38296,2 мың теңге қаралған болатын. Қаралған қаражат есебінен аудандық мәдениет үйінің материалдық базасы жаңартылды. Барлық ауылға тиісті қаржы бөлініп, жоспарлы жұмыс тиісінше жасалуда.

– «Руханият орталығында» орналасқан аудандық орталықтандырылған кітап­хана­лар жүйесінің қызметі сан тарапқа бөлінген бе?

– Кітап пен кітапхана тіршілігіне дем беретін, ұлттық құндылықтар мен оқырмандар арасын жалғастырушы дәнекер болып бүгінгі күнге дейін өз маңыздылығын жоғалтпай келе жатқан мамандық иесі – кітапханашылар екені даусыз. Бүгінде кітапханаға тәжірибелі басшы Айбек Қонысбаев жетекшілік етеді. Қазіргі уақытта кітапханада 41 адам жұмыспен қамтылған. Ауылдық жерлерде кітапханалар тұрақты түрде халыққа қалтқысыз қызмет етеді. Іргелі ұжымда балалар кітапханасы, әдістемелік-библиографиялық, оқырмандарға қыз­мет көрсету, кітап қорын толықтыру және өңдеу бөлімінің жұмысын сала мамандары жан-жақты үйлестіруде. Құрылымдық тұрғыдан сала мамандары кітап қорын цифрлы түрге көшіруге атсалысуда. Жақында жерлесіміз, ақын Сейфолла Оспан өз кітапханасынан 2000 кітапты ұжымға тапсырды.

– Салада тың жобалар жүзеге асырылып жатыр ма?

– Өткен жылы аудандық мәдениет үйі жанынан «Ұлағат» әкелер және мәдениет саласының ардагерлерінен құрылған «Алтын қазына» ансамблін құрдық. Сонымен қатар алдағы уақытта атқаратын ауқымды бірқатар жобамыз жарыққа шығады.

– Сұхбатыңызға рақмет!

Сұхбаттасқан
Балтабай ОРДАБЕКОВ

20 мамыр 2025 ж. 252 0