Тіршілік тынысы Tirshilik-tynysy.kz ақпараттық агенттігі
» » Тиімді сот жүйесі – негізгі талап

Тиімді сот жүйесі – негізгі талап

Сот жүйесін жетілдіру – қоғамның әділ талабы десек, келер жылдан бастап елімізде дербес кассациялық сот құрылады деп жоспарлануда. Бұл мәселе қазіргі таңда халық арасында кеңінен талқылануда. Осы орайда тиісті сала мамандары түсіндірме жұмыстарын жүргізуде.

Апта ағымында Сырдария аудандық сотының ұйымдастыруымен дөңгелек үстел өтті. Сот төрағасы Р.Алдамбергеновтің төрағалығымен өткен жиынға судья Д.Ералиев, билер кеңесінің төрағасы М.Келдібаев, аудан прокуроры А.Кемалов, аудан әкімінің орынбасары Д.Байдушев, жеке сот орындаушы Ж.Тұңғышбаев, медиаторлар, аудандық полиция бөлімінің қызметкерлері, адвокаттар, жер­гі­лікті атқарушы және өкілетті органдардың өкіл­дері қатысты. Күн тәртібінде жаңадан құры­латын кассациялық соттың мәртебесі туралы мәселе қаралып, талқыланды. Көтерілген ауқым­ды мәселе бо­йынша Сырдария аудандық сотының судьясы баяндама жасады.

– Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев өткен жылдың қыркүйек айында отан­дық бизнес өкілдерімен кездесу барысында азамат­тардың құқықтарын сапалы қорғауды қамтамасыз ету үшін жекелеген кассациялық сот­тар құрудың маңыздылығы туралы атап өтті. Президент­тің айтуынша, бүгінде қылмыстық және азаматтық істердің бес пайызы ғана кас­сацияға беріледі. Бұл аз және азаматтардың қажет­тіліктеріне сәйкес келмейді. Сондықтан дер­бес кассациялық инстанция құру мәселесі бойын­ша заң және кәсіпкерлік қоғамдастықпен консуль­тациялар өткізу қажеттігі пісіп-жетілді. Біз­дің ойымызша, тәуелсіз кассациялық инс­танцияны құру мәселесі өте өзекті. Бұл дау­лар­ды сырттан және объективті қарауға, аза­мат­тардың бостандықтарын сақтауға және олар­дың құқықтарын қорғауға оң әсер етеді. Республиканың әрбір азаматына мемлекеттік орган­дардың, ұйымдардың, лауазымды және өзге де адамдардың Конституцияда және елдің заңын­да көзделген құқықтарына, бостандықтары мен заңды мүдделеріне нұқсан келтіретін немесе шектейтін кез келген заңсыз шешімдері мен әрекеттерінен сот арқылы қорғалуына кепіл­дік беріледі. Азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау мақсатында сот жүйе­сі әділдікті барынша объективті, ашық және жария түрде жүзеге асырады, – деген судья Дәурен Ералиев сот жүйесіндегі барлық оң өзгеріс­тер жалғасып, азаматтардың құқығы мен бос­тандығын қорғаудың тиімділігін арттыруға ық­пал етеді деген үміт бар екенін атап өтті.

Сондай-ақ жиын соңында сот төрағасы «Қа­зақстан Респуб­лика­сы­ның кейбір заңнама­лық актілеріне әйелдер құқықтары мен балалардың қауіпсіздігін қам­тамасыз ету мәселелері бойынша өзгер­тулер мен толықтыру енгізу туралы» заңға енгізілген өзгерістерді түсіндіріп өтті. Бұл тұста заңнамадағы өзгерістердің маңыздылығы айтылып, әйелдер құқықтары мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету басты назарда екендігі нақтыланды. Дөңгелек үстелге қатысушылар ойларын ортаға салып, өз сұрақтарына сала мамандары тарапынан жауап алды.

– Сот билігінің негізгі мақсаты – азаматтар мен ұйымдардың құқықтарын, бос­тан­дықтары мен заңды мүдделерін қорғауды, рес­публиканың Конституциясының, заң­дарының, өзге де нормативтік-құ­қық­тық актілерінің, халықаралық шарт­тары­ның орындалуын қамтамасыз ету. Президент сот жүйесін реформалау аяқ­талмайтынын, ол соттан тыс маман­дар­дың көмегімен жетілдірілетінін айтты. Сонымен қатар Президент өз Жолдауында кассациялық деңгейде бо­лып жатқан реформалардың маңыздылығын да атап өтті. Мұның бәрі біздің бірлесе жұмыс істеп, заңдылықты сақтауды күшейтуімізге негіз болады, – деп қорытындылады сот төрағасы.

А.МҰХАНБЕТҚАЛИ
15 маусым 2024 ж. 167 0