184 жобаға қаржылай қолдау көрсетілді

Аудан әкімі Берік Сәрменбаев Өңірлік коммуникациялар қызметінің баспасөз алаңында жергілікті БАҚ өкілдеріне арнап баспасөз мәслихатын өткізді. Бұл аудан басшысының Сырдарияның тізгінін ұстағалы өңір журналистері алдында бірінші рет есеп беруі болған соң баспасөз мәслихатына жиналғандардың қарасы қалың болды.

Аудан әкімі алдымен Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша облыс әкімінің қолдауымен ауданда жүзеге асырылып жатқан жұмыстарға тоқталды. Оның ішінде аудан­ның әлеуметтік-экономикалық дамуы мен тұрақты өсімді қамта­масыз ететін мемлекеттік бағдар­ламалар мен ұлттық жобалар аясын­да атқарылған жұмыстар бар.

– Жоспарланған ауқымды іс-ша­ра­лардың нәтижелі жүзеге асы­ры­­луының негізінде ауданның әлеуметтік-экономикалық дамуында тұ­­рақ­ты өсім қалыптасты. 2023 жыл­ға аудан бюджеті 9,6 млрд тең­ге болып бекітіліп, ол 10,7 млрд теңгеге нақтыланды. Аудан бюджетінің 63,7 пайызы әлеу­меттік және ин­фрақұрылымдық са­ланы дамы­туға бағытталған. Биыл есепті кезеңде аудан экономикасына тікелей ықпал ететін өнеркәсіп саласында оң динамика қалыптасып, өнеркәсіп өндірісі 68,5 пайызға ұлғайса, өңдеу өнеркәсібі 3,4 пайызға, ауыл, орман және балық шаруашылығының жалпы өнім көлемі 1,4 пайызға өсті. Инвестиция 72,4 пайызға, тұрғын үй 26,9 пайызға және құрылыс жұмыстарының көлемі 5,3 есеге артты, – деді аудан басшысы.

Осы ретте ақпарат ретінде айта кететін болсақ, былтырғы жылы өнеркәсіп өндірісі 4,3 есеге, өңдеу өнеркәсібі 55,9 пайызға өскен. Ал, инвестиция 219 пайызға, тұрғын үй құрылыс жұмыстарының көлемі 1,9 пайызға артқан. Мұның бәрі бірлесе атқарылған жұмыстардың жемісі және халықтың ынтымақ-бірлігінің арқасында мүмкін болған дүние. Аудан басшысы Сырдарияның әлеуеті бұдан да жақсы көрсеткіштерге жететініне назар аударып, аграрлы аймақ болып табылатын ауданның негізгі күнкөрісі егін шаруа­шы­лығымен байланысты еке­нін айтты.

– Биыл аудан бойынша егілген егістің көлемі өткен жылмен салыс­тырғанда 7,8 пайызға артты. Атап айтқанда, 35 мың 732 гектарға ауыл шаруашылығы дақылдары, оның ішінде 23 мың 500 гектарға күріш, 12 мың 232 гектарға басқа да дақылдар егілді. Оның ішінде, жаздық бидай 1723, мақсары 180, күнбағыс 100, арпа 15, жаңа жоңышқа 1846, картоп 508, көкөніс 240, бақша дақылдары 420, ескі жоңышқа 7200 гектарға егілді. Өткен жылы 33 мың гектарға егін егілсе, оның 21 мың гектары күріш болатын. Соңғы жылдары аймақта су тапшылығы үлкен мәселе тудырды. Осыған байланыс­ты облыс әкімінің қолдауымен 2022 жылы шаруашылықтарға 22 дана насос алынды. Биыл қосымша 4 насос алынып, бүгінде ауданда 32 насоспен егінге су жеткізілуде, – деген аудан әкімі өткен жылдан бастап аймақ басшысының тапсырмасымен азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында ауылдық жерлерден бақша дақылдарын егу жұмыстары басталғанын айтты.

Соған сәйкес, ауданда былтырғы жылы 210 гектар қосымша жер ашылып, 865 отбасы бақша дақыл­дарын ексе, биыл жер көлемі 359 гектарға дейін артып, 1105 отба­сының әлеуметтік маңызы бар картоп, көкөніс, бақша өнімдерін егуі­не қолайлы мүмкіндік жасалған. Ерекше айта кететін жайт, бұл бағытта әсіресе жас­­тар белсенділік танытуда. Былтыр Айдарлы мен Аманкелді ауылында жастар бригадасы құрылып, еңбексүйгіш жастар 20 гектарға егін ексе, биыл қосымша 4 ауылда жастар бригадалары құрылып, адал еңбекті ту еткен ауыл жастары 60 гектарға бақша дақылдарын орналастырған. Олардың жұмысы лайықты насихатталып, аудан басшысы жастар бригадасының мүшелерімен бірнеше рет кездесіп, қолдау білдірген. Мұнан бөлек ауданда әлеуметтік маңызы бар азық-түлік бағаларын тұрақтандыру мақсатында наурыз айынан бастап жәрмеңкелер тұрақты түрде ұйымдастырылуда.

– «Байқоңыр» әлеуметтік кәсіп­керлік корпорациясымен бір­лесіп, айына екі реттен өткізілетін жәр­меңкеде азық-түлік халыққа базар бағасынан 10-15 пайыз төмен сатылуда. Сонымен бірге ауданда «Байқоңыр» әлеуметтік кәсіпкерлік корпорациясымен келісімшарт негі­зінде қазір екі әлеуметтік дүкен жұмыс іс­тейді. Оларға қажетті азық-түлік қорын толықтыру мақ­сатында, оның ішінде ақталған күрішке байланыс­ты аудандағы шаруашылық құрылымдарымен меморандум жасалған. Мұндағы азық-түлік бағасы нарықтағыдан 15-20 пайыз төмен, – деді Б.Сәрменбаев.

Ауданда кәсіпкерлік саласын дамыту да тұрақты назарда. Қазіргі таңда 3247 шағын және орта кәсіпкерлік субъектісі жұмыс жасап тұр. Бұл өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 34 пайызға ар­­тық. Жалпы, бірінші жартыжылдықта мем­­лекеттік және өңірлік бағдарламалар ая­сында құны 1,4 млрд теңгені құрайтын 184 жобаға қаржылай қолдау көрсетілген. Нақтырақ айтсақ, «Микробизнес-Қы­зылорда» бағдарламасы бойынша құны 136 млн теңгенің 12 жобасы, Ұлттық жобалар аясында екінші деңгейлі банкт­терден құны 223,4 млн теңгенің 7 жобасы қаржыландырылған. Мұнан бөлек 2021-2025 жылдарға арналған кәсіп­керлікті дамыту жөніндегі Ұлттық жоба шеңберінде 72 адамға 99,4 млн теңге қайтарымсыз грант берілген. Сонымен қатар «Кең дала», «Агробизнес» жә­не «Іскер» бағдарламалары бойынша 408,8 млн теңгенің 66 жобасы жүзеге асса, «ҚазАгроҚаржы» АҚ-ның Қызылорда филиалы арқылы құны 520,5 млн теңгеге 15 ауылшаруашылық техникалары мен құрал-жабдықтары алынған. Жастарды шағын несиелеу бойынша 55,4 млн тең­гені құрайтын 12 жобаға қаржылай қол­дау көрсетілген. Аудан әкімінің айтуынша, жылдың соңына дейін құны 1,9 млрд теңгені құрайтын 10 инвестициялық жо­­баны нақты жүзеге асыру жоспарлануда.

– Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, халықтың табысын арттыру мақсатындағы «Ауыл аманаты» бағ­дар­­ламасына қатысуға аудан халқы белсенділік танытуда. Бүгінде бағдарлама аясында 3 млрд теңгені құрайтын 489 жобаның құжаты әзірленіп, «Байқоңыр» әлеуметтік кәсіпкерлік корпорациясына ұсынылуда. Ауданның құрылыс және коммуналдық саласында да қарқынды жұмыстар атқарылуда. Биыл 11,6 млрд теңгеге бюджеттік өтінім ұсынылып, 7,4 млрд теңгенің 62 жобасы қолдау тапты. Бірінші жартыжылдық бойынша 6,8 млрд теңге игерілді. Жол жөндеу саласында да жұмыс қарқынды. Биылға 31 жобаға 1 млрд теңге қаржы бөлінді, – деді аудан әкімі.

Ақпарат ретінде кеңінен айтар бол­сақ, Тереңөзек кентінде 12, Айдарлы мен Жетікөлде 3, Қоғалыкөл, Шіркейлі, Іңкәрдария, А.Тоқмағамбетов ауылдарында 2, Аманкелді мен Н.Ілиясовта 1 көшеден жөнделмек. Жалпы 27,6 шақы­рым жолға асфальт төсеу жоспар­ланған. Есепті кезеңде 14,3 шақырым жол қайта жаңғырту және орташа жөндеуден өткізілген. «Ауыл ел бесігі» жобасы арқылы 488,7 млн теңгеге 12 жоба, облыстық бюджеттен 335,2 млн теңгеге 16 жоба және аудандық бюджеттен 206,1 млн теңгеге 3 жоба жүзеге асырылуда. Сонымен бірге «Қызылорда-Айдарлы-Тартоғай» автожолына 1,4 млрд теңгеге, «Шымкент-Самара-Тереңөзек» трас­­­сасына 687 млн теңгеге жөндеу жұ­мыстары жүргізілді.

– Мемлекет басшысының Жолдауы­нан туындаған міндеттерді жүзеге асыру бойынша ауданда электр қуаты мен ауыз су құбыры желілеріне зерделеу жұ­мыстары жүргізілді. Нәтижесінде, электр желілерінің 70 пайызының тозығы жеткені анықталды. Осыған байланысты бюджеттен 2,7 млрд қаржы қаралып, Айдарлы, Аманкелді, Жетікөл, Қоғалыкөл, Шаған елді мекендерінің электр бағаналары мен желілері, трансформаторлар толық жа­ңар­тылуда. Ал, Тереңөзек кенті, Қалжан ахун, А.Тоқмағамбетов, С.Сейфуллин елді мекендерін электрмен жабдықтауға демеу­шілікпен жобалар әзірленуде. Сондай-ақ ауыз су құбырын жаңарту үшін демеушілік есебінен 6 жоба әзір­леніп, бүгінде Шаған мен Қоғалыкөл ауылы бойынша 3 жобаға 246 млн теңге қаржы бөлінді. Ал Тереңөзек кенті мен Аманкелді ауылына қатысты 3 жобаны қаржыландыру күтілуде. Атап өтетін жағдай, Тереңөзек кенті табиғи газбен толық қамтамасыз етілсе, елді мекендерде газдандыру жұмыстары кезең-кезеңімен жүргізіледі. Қазіргі таңда Қалжан ахун, С.Сейфуллин, А.Тоқмағамбетов және Шаған ауылдарын газдандыру үшін 2023-2025 жылдарға республикалық бюджеттен қаржыландыруға 3,9 млрд теңгеге бюд­жеттік өтінім ұсынылып, биыл Қал­жан ахун ауылына газ жүргізуге 330 млн теңге бөлінді. Ал, С.Сейфуллин және А.Тоқмағамбетов ауылдарын газдандыру жобасын бастауға облыстық бюджеттен 40 млн теңге бөлініп, жұмыстар жасалуда. Демеушілік есебінен жасалған Н.Ілиясов ауылын газдандыру жобасына бюджеттік өтінім ұсынылса, Бесарық, Ақжарма елді мекендерінің жобалары әзірленуде. Жалпы, аудан әкімдігі барлық ауылдардың табиғи газбен қамтамасыз етілуін тұрақты назарда ұстауда, – деді аудан әкімі.

Баспасөз мәслихатында белгілі бол­ғандай, ауданның көркейту-көгал­дан­дыру, санитарлық тазалық жұмыс­тарына аудандық бюджеттен 97 млн теңге бөлінген. Соған сәйкес, биыл 5000 түп кө­шет отырғызылса, аудан орталығындағы «Май­жарма» каналының бойы демалыс орны ретінде абаттандырылуда. Сондай-ақ, Иса Тоқтыбаев көшесінің бойына 133 млн тең­геге ұзындығы 3,2 шақырым болатын тротуар мен лоток салынған. Облыс әкімінің бас­та­масымен «Үздік елді мекендер» байқауы өт­кізіліп, таза әрі жинақы елді мекен болып та­былған Нағи Ілиясов ауылы бірінші орынды жеңіп алғанын да айта кеткеніміз жөн. Бұл – ауданымыз үшін ортақ жетістік.

Халықты жұмыспен қамту, жұмыс­сыздықты азайту қашанда басым бағыт­тарға ие. Биыл ауданда 2142 жаңа жұмыс орнын құру жоспарланған. Бірінші жартыжылдықтың қорытындысында 1233 жаңа жұмыс орны ашылып, бұл 57,6 пайызды құрапты. Ал, мемлекеттің жарқын болашағы жастарды сапалы біліммен қамтамасыз етуге тікелей байланысты дейтін болсақ, бүгінде аудан бойынша 53 білім беру ұйымы жұмыс жасауда. Оның ішінде, жаратылыстану-математи­калық ба­ғытта 5 инновациялық мектеп-лицей бар.

– Аз қамтылған отбасы мен 1-4 сынып оқушылары толықтай бір мезгіл ыстық тамақпен қамтылған. 2022-2023 оқу жылын 471 түлек мектеп бітіріп, олардың 396-ы ұлттық бірыңғай тестілеуге қатысты. Ау­данның орташа балы – 83,2 пайызды құрады. Мектеп бітіруші түлектердің 29-ы «Алтын белгі», 35-і «Үздік аттестат» иегері атанды. Балалардың жазғы демалысын ұйым­дастыру бойынша мамыр-маусым айларында 880 бала Түркістан, Қызылорда облысы көлемінде саяхатқа шықты. Бастауыш сыныпта оқитын 4665 оқушы мектеп жанынан ашылған күндізгі тынығу лагерлерімен қамтылды. Аудандағы «Жалын» лагерінде 6 ауысымда 681 бала демалуда. Демеушілер есебінен 100 оқушы «Қамбаш» лагерінде, республикалық бюджет есебінен 138 оқушы Алматы, Шымкент, Бурабай және Қонаев қаласындағы лагерьлерде демалыс­тарын өткізді, – деген аудан әкімі «Жайлы мектеп» Ұлттық жобасы аясында аудан орталығында 300 орындық жаңа мектеп салу жоспарланғанын жеткізді.

Ауданның денсаулық сақтау саласында да жақсы жетістіктер бар. Мәселен, халық денсаулығын жақсарту үшін медициналық мекемелер жаңартылуда. Облыстық бюджеттен 182,4 млн теңге бөлініп, Іңкәр­дария, А.Тоқмағамбетов, Қалжан ахун ауылдарындағы фельдшерлік-акушерлік бе­кет­­тер күрделі жөндеуден өтуде. Ал рес­­публикалық бюджеттен бө­лінген 405 млн теңгеге Н.Ілиясов ауылында жаңа амбулатория құрылысы салыну­да. Бірінші жартыжылдықта ауданда 360 бала дүниеге келіп, ана және сәби өлі­мі тіркелмеген. Сондай-ақ Аманкелді ауы­лына биохимиялық анализ алатын анализатор аппараты қойылды. Айдарлы, Жетікөл, Аманкелді, Бесарық ауыл­дарының халқы аудан орталығына бармай, жақын жерден анализдерін тапсырып, ем шаралары жасалуда. Осы және басқа да мәліметтермен бөліскен аудан әкі­мі облыстық бюджет есебінен бөлінген 88 млн теңгеге Тереңөзек кентіндегі спорт клубы күрделі жөндеуден өткізіліп жатқанын да айтты. Оған қоса, Бесарық ауылындағы спорт кешені биыл пай­да­лануға берілетінін жеткізді. Жаңа нысандардың талапқа сай салынуы бақылауға алынған.

Баспасөз мәслихатында ауданда атқары­лып жатқан жұмыстар алдағы уа­қыт­та да жалғасатынын айтқан аудан бас­шысы ақпараттық қолдау көрсе­тіп ке­ле жатқан журналистерге риза­шы­лы­ғын білдірді. Сон­дай-ақ БАҚ өкіл­дерінің сұ­р­ақтарына жауап беріп, өз ойларымен бөлісті.

Бұл күні аудан басшысы «qyzylorda» теле­арнасындағы «Өзекжарды» бағдар­ламасында тікелей эфирде сұхбат берді. Сұхбат барысында аудан әкіміне абаттандыру, электр желілерін жаңғырту, жер кезектілігі, апатты үйлер мен газдандыру және мен жер дауы мәселелеріне қатысты сұрақтар қойылды.

Ақтөре ИБРАГИМҰЛЫ