Егемендікке жасалған алғашқы қадам

Ел Президенті Қ.Тоқаев ұлт­тық құрылтайда Респуб­лика күні мерекесін атаулы күндер қатарына қайта қо­суды және еліміздің бас­ты мерекесі ретінде атап өтуді ұсынған еді. Мұның негізі 1990 жылғы 25 қазанда Қа­зақ КСР Жоғарғы Кеңесінің ше­шімімен «Қаз ССР-нің мем­лекеттік егемендігі туралы» декларацияның қабыл­дануы­мен тікелей байланыс­ты. Бұл құжат мемлекеттің тәуел­сіз­дігіне жасалған ал­ғаш­қы нық қадам болды. Сон­дықтан қа­зақстандықтар үшін бұл мере­кенің тарихи маңызы зор.

Республика күні әлем елдерінде ұлт­тық мереке ретінде тойланады. Бізде де бұл мереке 1992 жылдан бастап аталып өтілді. Десе де мейрам мемлекеттік мерекелер тізіміне тек 2001 жылы ға­на ресми түрде енді.

2001 жылғы 13 желтоқсанда қабыл­данған «Қазақстан Республикасындағы ме­­рекелер туралы» №267 заң бойынша бұл күн мемлекеттік мерекелер қатарына қосылған еді. Алайда, араға 8 жыл салып, яғни 2009 жылы аталған заңға өзгерістер енгізілді. Сөйтіп, 30 тамыз – Қазақстан Республикасының Конституциясы күні ұлт­тық мереке болып өзгергендіктен, Рес­­публика күні мемлекеттік мерекелер ті­зі­­мінен алынып тасталды. Ал арада 13 жыл өткеннен кейін, Жаңа Қазақстанды қа­лып­тастыру барысында бұл мерекенің мәні мен маңызы қайта жанданды. Елімізде ал­ғаш рет ұлттық құрылтай өткізілген тұс­та Мемлекет басшысы елдігіміздің, мем­­­­лекеттілігіміздің бастауында осы мем­лекет­тік мерекенің тұрғандығын атап өтіп, қай­та тойлауды, мемлекет деңгейінде атап өту­ді ұсынды.

– Иә, бұл мерекенің біз үшін, қазақ хал­­қы үшін маңызы өте жоғары. КСРО ыды­раған кезеңде барлық мемлекет өздерінің егемендігін жариялап жатты. Қа­зақ жұрты да Тәуелсіздікке біртабан жа­қын тұрды. Сон­дай кезеңде ең алғаш мем­лекеттің еге­мендігі туралы алғашқы құжат, декларация қабылданды. Бұл 1990 жылдың 25 қазанына тұспа-тұс келді. Міне, сол күн біз үшін ерекше күн болды. Олай дейтінім, сан ғасырлар бойы ата-баба аңсаған азаттыққа деген алғашқы қадам осы күні жасалған еді. Қазақ елі егемендікке қол жеткізді. Бұл барша ел тұрғындары үшін ерекше қуанышты жаңалық болды. Сол себепті де Респуб­лика күні мерекесімен қайта қауышып жат­қанымызға қуаныштымын. Еліміздің еге­мендігі мәңгі жасай берсін, – дейді ау­дандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Мұса Келдібаев.

Республика күнін қайтару мәселесі бұ­ған дейін халық арасында талқыға түсті. Яғни, 16 желтоқсан – елімізде Тәуелсіздік күні. Бұл күн бір жағынан Желтоқсан құрбандарын еске алу күні болып та саналады. Сондықтан Тәуелсіздік то­йын ме­­ре­келік көңіл-күймен атап өту үшін Қазақ­стан Президенті көпшіліктің ұсыныс-пікірін ескере отырып, осындай нақ­ты ше­шімді жүзеге асырды. Тиісінше, енді қазан айында елі­мізде еңселі егемендікке қатысты ұлттық және мем­лекеттік деңгейде аталып өтілетін болады.

– Қалай десек те Республика күнінің қайта аталып өтілуі біздің мемлекетіміздің азат­тығын нығайта түсетіні анық. Атаулы күнге орай республика көлемінде, облыс, ауданда көптеген ауқымды, маңызды іс-шаралар қолға алынуда. Мұның түп-төр­кінінде егемендікті қастерлеу, азат­тықты арайлы ету, өскелең ұрпақ бей­біт өмірдің қадірін білсін деген мән-мағына жатыр. Сол себепті де Республика күнін атап өту – ел тұрғындары үшін жауапкер­шілігі мол, маңызы жоғары тарихи мереке. Бұл күнде жұрт­шылық ел егемендігінің құндылық­тарын барынша насихаттау керек, – дейді «Сырдария ауданының әйелдері» қоғамдық бір­лес­тігінің төрайымы Ұлмекен Жанәлиева.

Осылайша, еліміздегі ұлттық және мем­лекеттік маңызы бар мерекелер саны 10-ға жетіп отыр. Республика күнінде біз ұлттық құндылықтарымызды, Тәуелсіздіктің тұғы­рын дәріптей білуіміз керек. Сонда ғана мем­лекеттік мереке айшығы айқындала түспек.

Е.БЕРКІНБАЕВ