Өшпес ерлік
Антына адал азаматТүріктерде «Жақсы жігіт ерлік істейді, жаман жігіт қылмыс істейді» деген нақыл сөз бар. Бауыржан Момышұлының «Отан үшін отқа түс, күймейсің» деген қанатты сөздері тағы бар. «Ерлік – елдің қасиеті, жүректілік – жігіттің қасиеті» – дейді дана қазақ. Талғат қаза болғаннан кейін оның ата-анасын қалай жұбатуды, қандай жылы сөздер айтуды білмедік. Өмірде ата-аналарына абырой әпермейтін балалар мас күйінде төбелес немесе автокөлік апатынан қаза болады, болмашы нәрсеге ренжіп, өзіне-өзі қол жұмсайды. Сөйтіп ата-аналарын тірілей көрге сүйрейді. Оның қасында Талғат нағыз батыр, адамды қорғап, өзін осы жолда құрбан етті. Пайғамбарымыз Мұхаммедтің хадисінде төмендегі жолдар бар екен: «Кімде-кім Отанын, отбасын, мал-мүлкін, өзінің ар-намысын қорғау жолында қаза болса, ол шаһидтер қатарына жатқызылады. О дүниеге барған басқа пенделер сияқты Барзақ әлеміне бармайды, яғни пайғамбарлармен, Алла тағала жолында өлгендермен бірге жұмаққа барады. Бір адамды өлімнен құтқарған адам бүкіл адамзатты құтқарғандай сауап алады».
Қазір айтылып жүрген, ұлттық рух пен ұлттық патриотизм – бұл ұлттың ішіндегі жеке адамның асыл белгісі мен қасиеті. Талғат та қызметтік міндеттерін адал атқарып, сол жолда ерлікпен мерт болды. Берген антына соңына дейін адалдық танытты. Оның ерлігі мен көрсеткен қайсарлығына, тағзым етеміз. Азаматтарды қорғау жолында өмірін қиған әрбір әріптесіміздің атын құрмет тұту – біздің парызымыз. Ол өзіне Президент, мемлекет тапсырған міндетіне зор жауапкершілікпен қарады. Ержүректігі мен табандылығы, азаматтығы көптеген қызметкерлерге үлгі болды, әлі болады да. Ерлігі жас қызметкерлерді патриоттық рухта, отансүйгіштікке тәрбиелеуге мол үлес қосып, ішкі істер органдарының даңқты дәстүрлерін сақтауға, жалғастыруға жетелейді.
Қайта жанған шырақ
Әлі үйленіп те үлгірмеген, ата-анасының жалғыз тұяғы – жиырма бестегі Талғат бұл дүниеден ұрпақсыз кете барды. Артында егде жасқа келген анасы Шынар жеңгей мен әкесі Есентай аға қалды. Бұрынғы жаугершілік заманда даланың жазылмаған заңы бойынша атадан жалғыз қалған ер баланың сол құлағының сырғалығына бір, ал бүкіл әулеттен қалған жалғыз баланың құлағына қатарынан қос сырға тағылады екен. Жаумен болатын қанды шайқас алдында сап түзеген сарбаздарға қолбасылар «түзел!» деп берілген бұйрық арқылы атадан, әулеттен қалған жалғыз жауынгерлерді құлағына тағылған сырғасы арқылы тануға мүмкіндік беріп, қан майданда оларды басқалардан ажырату, қауіпті жорықтарға, тапсырмаларға жұмсамай, босатып, оларды шаңырақтың жалғыз заңды иесі, отын түтетуші, ұрпақ жалғастырушы ретінде бағалап, бүкіл ондық, жүздік, мыңдыққа қорғауды тапсырады екен. Оларды бастапқыда қосалқы топта ұстап, қан майданға басқа сарбаздардың қатары сиреген кезде ең соңғы кезекте кіргізеді, ондай кезде олардың өмірін сақтап қалуға аса мән беріледі екен. Алла Тағала өзінің сүйікті құлдарын сынау үшін оған жүк артады дейді. Сондай жүк Есағаңа да артылған екен.
Енді мақаламыздың соңында қуанышты бөлігіне көшсек. Талғат тірісінде үйленіп, әке-шешесі келін түсіріп үлгірмеді. Мақаламыздың ортасында біз Талғаттың Алмат ұлы туралы жазғанбыз. Кейіннен үзілген үміт қайта жалғасты, өшкен шырақ қайта жанды. Ата-аналарының жалғыз ұлдан тұяқ, ұрпақ қалмады… деген үміт шырағы қайта жанып, кешікпей қуанышты хабар да келді. Павлодарда Талғаттың қызмет істеген уақытында жалдап тұрған пәтерінің иесі, жақсы көрген әжеміз қайғылы қазаға ұшырағанын теледидар арқылы естіп, оның студенттік достары арқылы әке-шешесімен хабарласып, Қозыбаевтар әулетінің болашақ мұрагері, олардың немересі өсіп келе жатқандығы туралы қуанышты хабар айтқан. Сөйтіп Есентай аға мен Шынар жеңгей Талғаттың тірісінде Қарағандыда оқып жүргенде бірін-бірі сүйіп, көңілдері жарасып, бірақ неке қиып үлгірмеген құрбысын, өздерінің келінін және ол арқылы немересі Алматты тапты. Талғаттың әке-шешесін қазақи дәстүрімен қабылдаған келін басында олардың өзімен бірге тұрғанын қалаған. Бірақ Есағаң мен жеңгей ыңғай білдірмегесін Алматты ертіп жіберіп, өзі кейін Сыр еліне келетіндігін айтады. Артынша Мәскеуге ағасына барған керекулік ару жол-көлік оқиғасынан қайғылы қазаға ұшырады. Тірісінде қосыла алмай кеткен сүйген жары Талғаттың әке-шешесіне жетіп, оның ұрпағы Алматты бірге тәрбиелеп, сөнген отты қайта жандырып, сол отбасында қалам деп Сыр еліне асыққанымен ол арманына жете алмады. Бұл дүниеде тағдырлары қосылмаған ғашық жүректер о дүниеде қосылған болар… Қандай ауыр, қайғылы тағдыр десеңізші?!
Талғаттың сыныптас достарының айтуынша, ол болашақ ұл баласын Алмат деп атауды армандапты. Кішкентай кезінде «папам қашан келеді?» дейтін. Үлкейгенде полиция қызметкері болуды армандайтын. Бірақ оның бұл ойына әжесі қарсы болады. Кейін әкесінің келмейтінін түсінген болар, ата-әжесін мазалауды қойды. Ол өте ақылды, сезімтал бала болып өсті. Алмат атасы мен әжесіне, бізге өзінің қылықтары арқылы Талғаттың кішкентай кезін еске түсіретін. Сол Алматымыз – әкесі Талғат Қозыбаевтың атымен аталған орта мектепті жақсы бағамен аяқтап, қазір ҚР Ішкі істер министрлігі Қарағанды Заң академиясының үшінші курс тыңдаушысы. Сабағы, тәртібі өте жақсы. Тоқсан сайын Қозыбаевтар академия басшылығынан алғыс хаттар алады. Келешекте оның әділ, білікті, жақсы маман болып, Қазақстан Республикасының Конституциясын, заңнамасын қатаң сақтап, мемлекет мүддесін, мүлкін, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын адал қорғайтынына сенімдімін.
Қонақ арылмайтын отбасы
Есағаңның үйі үнемі қонақтан арылмайды. Ағайындар, Талғаттың достары, әріптестері, курстас достары, журналистер, мемлекет, қоғам қайраткерлері, Нұр-Сұлтан, Алматыдан келетін ресми адамдар және т.б. Өткен жылы отбасында облысымызға гастрольмен келген жастарды әскери-патриоттық тәрбие беруді насихаттап жүрген Ұлттық Ұлан әскери оркестрінің басшылары болды. Бірақ Талғаттың орны бос қой. Ол кісілерге сәлем беріп барсаң, соған қуанады. Иә, Талғат біздің есімізде мәңгі жасы жиырма бестегі, жас полиция лейтенанты болып қала береді. Ендігі бізге керегі – Талғатқа құран бағыштап, оны еске алу шараларын өткізу. Оның жетпегеніне баласы Алмат, әке-шешесі жетсін демекпіз.
Хұсайын ҚОРАЗБАЕВ,
Қазақстан Заңгерлер және Журналистер одағының мүшесі, Қызылорда облыстық полиция департаментінің
бөлім басшысы, полиция полковнигі6
