Бүгін – тыныштық күні
«Жаңа Қазақстан» қалыптастыру бағытындағы саяси жаңғырудың кезекті науқанының жүзеге асуына бір күн қалды. Яғни ертең Мәжіліс және мәслихат депутаттарының кезектен тыс сайлауы өтеді. Ал бүгін – тыныштық күні.Мемлекет басшысы осыдан екі ай бұрын, нақтысын айтқанда, 19 қаңтар күні жетінші сайланған ҚР Парламенті Мәжілісі мен барлық деңгейдегі мәслихаттардың өкілеттілігін мерзімінен бұрын тоқтату туралы Жарлық шығарды. Содан соң 19 наурызға Мәжіліс және барлық деңгейдегі мәслихаттар сайлауын өткізу туралы Жарлыққа қол қойды. Бұған дейінгі Мәжіліс құрамында 107 депутат бар еді. Енді жаңадан жасақталатын Мәжілісте Қазақстан халқы Ассамблеясы атынан сайланатын 9 мандат қысқарып, 98 депутат сайланады. Атап өту керек, Мәжіліс депутаттарының 70 пайызы партиялық тізім арқылы, ал қалған 30 пайызы – бірмандатты округтерден сайланып, ел жүгін арқалайды. Үміткерлер сайлауға партиялар мен үкіметтік емес ұйымдар атынан қатысуға және өзін-өзі ұсынуға мүмкіндік алды.
Сонымен қатар облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттарына депутаттардың 50 пайызы мажоритарлы жүйе бойынша, ал қалған 50 пайызы – партиялық тізімдер бойынша сайланатын болады. Айта кететіні, аудандар мен қалалардың мәслихаттарына сайлау толық мажоритарлық жүйе бойынша өтеді, яғни саяси партиялар емес, нақты жеке тұлғалар дауысқа түсетін әдіс.
Сайлауға түсетін үміткерлер тіркелгеннен кейін 18 ақпан күнгі сағат 18.00-ден 18 наурыз сағат 00:00-ге дейін үгіт-насихат жұмыстары жүргізілді. Кандидаттар өздерінің сайлауалды бағдарламаларын халыққа ұсынып, кездесулер өткізді. Елімізді дамыту тұрғысындағы өздерінің атқаратын жұмыстарын атап көрсетіп, қолдау білдіруге шақырды.
Жоғарыда айтқандай, кеше үгіт-насихат жұмыстары аяқталып, бүгін – тыныштық күні. Ал ертеңгі 19 наурыз – сайлау күні. Сайлау күні учаскелерде дауыс беру жергілікті уақыт бойынша сағат 07:00-ден 20:00-ге дейін жүргізіледі. Дауыс беруді аяқтаудың өзге уақыты белгіленбесе, учаскелік сайлау комиссиялары жергілікті уақыт бойынша сағат 20:00-де дауыс санауды, дауыс беру нәтижелері туралы хаттама жасауды бастайды.
Бұл жолғы сайлауда 1 емес, 4 немесе 5 бюллетень болатынын айта кеткен жөн. Атап айтқанда, Парламент Мәжілісі депутаттарын пропорционалды негізде, яғни партия тізімі бойынша сайлауға бөлек бюллетень болады. Ол барлық өңірлерде барлық сайлау учаскелерінде таратылады. Екінші бюллетень – Парламент Мәжілісінің бірмандатты депутатына арналған, мұнда әр округтен 29 депутат сайланады. Үшінші бюллетеньде – облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, ел астанасының мәслихаттарына сайланғысы келетін партиялар тізімі болады. Төртінші бюллетень – облыстық және республикалық маңызы бар қалалардың, ел астанасының бірмандатты округы үшін таратылады, онда да кандидаттар ұсынылады. Сондай-ақ бесінші бюллетень облыстарда – 17 өңірде қолжетімді болады, бұл қалалық немесе аудандық мажоритарлық бюллетень. Осылайша, мегаполистерде 4 бюллетень, қалған өңірлерде 5 бюллетень болады. Айта кететіні, барлық бюллетеньде «Бәріне қарсымын» бағанасы бар.
Е.БЕРКІНБАЕВ
