КЕЙІПКЕРІМДІ ӨМІРДЕН ІЗДЕЙМІН

Жұлдыз – көкте жанған шамшырақ. Ауылдың кез келген баласының бойында жасырынған керемет сәулелі ұшқын бары анық. Ол жарыққа шық­қан сәтте расында талант біткен биікке қарай ұмты­лады. Сыр топырағынан түлеп ұшқан талай мық­тының әрбір ізбасары қай салада болмасын өзіндік қолтаңба қалдырып келе жатыр. Өмір айдынында жаңылмай жолын тапқан жанның мұраты туған жер атын жалпақ жұртқа таныту болып табылады. Қашанда тұлпардың жүйрігі қанына тартып туады. Ал, шын мықтыны сынайтын әділ төреші, бірде жанашыр, тілекші халық екені рас. Көпшілік ықыласына бө­леніп, бала күнінен елдің сүйікті ұлына айналған жас өрен, шалғайда жүрген туған жердің түлегі Нұржан Әбіласанмен барша тереңөзектік мақтанады. Қазіргі таңда ол Те­мірбек Жүргенов атындағы Қа­зақ ұлт­тық Өнер академиясының «Театр­ өне­рі» фа­культетінде «Музыкалық театр жә­не ки­но әртісі» мамандығы бойынша соңғы курс­та білім алуда. Осыған дейін сахна ті­лін еркін меңгеріп, бірнеше образды аша білген, қазақ кино әлемінде өз орнын табуға ұмтылып жүрген жас актермен сұхбатта­су­дың сәті түскен болатын.

– Мектеп қабырғасында жүргенде ән айтқаныңды білеміз. Музыкаға деген құштар­лығың ана сүтімін дарыған десек артық айтқандық емес. Бала күніңде ең алғаш сахнаға шыққан кезің есіңде ме? Өнердегі тұңғыш ұстазың, аяулы анаң музыка әлеміне қалай баулыды?

– Әрине, бала күнімнен алғаш өнерге бау­лыған анамның орны ерекше. Мектеп қабырғасында жүргенде музыка пәнінің мұға­лімі, ұстазым Роза Тұрмағанбетова бойым­дағы әншілік қабілетімді аңғарып, тәлім-тәр­биесін беруден жалықпады. Ол кісіге ерекше ризашылығымды білдіремін. Осы орайда, бүгінгі күнге дейін қара шаңырақ саналып келген №35 И.Тоқтыбаев атындағы мек­теп-лицейдің ұстаздарына басымды иіп алғыс айтамын. Атап айтқанда, сынып жетекшілерім Ш.Әбенова, Ұ.Қалхоразова апайға, осы күнге жетуге ықпал жасаған аудандық мәдениет үйіндегі, оқушылар үйіндегі ұстаздарыма мың алғыс.

Ең алғаш рет ұстазымның нұсқауымен әліп­пе­мен қоштасқанда ән айта бастаған болатынмын. Содан кейін білім ордасында ұйым­дастырылған кез-келген шараның бел ортасынан табылуға тырысып, ән айтып, шағын сахналық қойылымға қатысып жүрдім. Әуелі Алла одан кейін ұстаздарымның арқасында үлкенді-кішілі жетістікке жеткен кездерім де болды. Себебі, жетекшім мен анамның бағыт-бағдарын әлі күнге санама тоқып, жадымда сақтап, осы күні алға қарай жылжып келемін.

– Өнер әлемінің өмір дағдысына ба­ғын­байтын өзіндік заңы бар. Талант пен еңбекті қатар ұштастыра алған жағдайда белгілі бір белесті бағындыруға болады. Болашақта қандай жоспар бар? Бала кездегі арман шындыққа ұласып жатыр ма?

– Жалпы, өнер әлеміне енді тәй-тәй басып, қадам жасағандықтан көптеген беймәлім таңсық дүниемен бетпе-бет келіп жатқан жа­йым бар. Негізінде, бір пайыз талант пен тоқсан тоғыз пайыз еңбек қаншада таразыға түседі. Егерде талантың бола тұра үнемі уақытыңды еңбекке жұмсамасаң, көштің соңында қалып қоюың мүмкін. Сондықтан еңбектенген адам еш уақытта тасада қалып қоймайды деп ойлаймын.

Жалпы, болашақтағы жоспарым – театр мен кино саласында белгілі бір мақсатқа жету. Бала кездегі арманым расында шындыққа ұласып жатыр. Арман жолында әрбір адам дұрыс жұмыс жасау керектігі тағы бар. Бағытың айқын болған жағдайда зор нәтижеге жетуге болады. Жоспар тұрғысынан алғанда, ең алғашқы меже – биыл бітіруші түлек болғандықтан диплом қорғау мақсатында жүктелген спектакльдегі рольді сәтті орындап шығу.

– Театр мен кино екі бөлек әлем. Өмір­дің кез келген көрінісін көпшілікке шынайы ұсынатын актер шеберлігі тәжірибе арқылы шыңдалады. Осы кезге дейін өз образыңды таба алдың ба?

– Дұрыс айтасыз. Театр мен кино екі бөлек әлем. Екі жанрдың да ерекшелігі, қиындығы, өзіне тән қызығы кездеседі. Жалпы, өзімді екі бағытта еңбегімді сіңіріп тастадым деп айта алмаймын. Өнер әлеміне енді орныға бастағаннан кейін нақты образды әлі таппадым. Осы кезге дейін ойнаған рөлдерім ұнайды. Бірақ, өзімнің мінезіме, болмысыма сай келетін рөлді, яки кейіпкерді іздеу үстіндемін. Болашақата кино және театр сахнасында бағымды сынау арқылы өз рөлімді табу ойда бар дүние.

– Тереңөзек топырағынан түлеп ұшқан талай талант иесі тарих бетіне өз қолтаңбасын қалдырды. Бүгінде актерлік қырыңмен жұртшылықты сүйсінтіп жүр­сің. Осыған дейін үлкен сахнада сомдаФ­ған рөлдерің қандай?

– Иә, туған жерім Тереңөзек топырағынан талай талант иесі, көптеген ақын-жазушы, әнші-композитор шыққанын мақтан тұтамын. Сол кісілердің салған ізімен біз де келе жатырмыз десем болатын шығар. Осыған дейін сомдаған рөлдерімді айтатын болсам, академия сахнасында жүріп, Оралхан Бөкейдің «Атау­кере» повесі бойынша Ерік деген кейіпкерді алып шықтым. Және 3 курс оқып жүргенімде Уильям Шекспирдің дүниежүзіне танымал әйгілі «Асауға тұсау» комедиясында Петручио рөлін сомдадым. Шыңғыс Айтматовтың «Шыңғыс ханның ақ бұлты» спектаклінде майор Таңсықбаев деген образды сомдаған жайым бар.

– Кино әлеміне ең бірінші қадам жа­са­ғанда қандай сезімде болдың? Осы күнге дейін түскен кинодағы образ­да­рың көңіліңнен шыға алды ма?

– Алғаш кино әлеміне мен 2017 жылдан бастап қадам бастым. Ең бірінші, эпизодтық рөлде өзімді сынап көрдім. Осындай рөл­дер желісінде сериал мен фильмнің мәнін ұғуға практикалық тұрғыдан көмектесті. Ал, былтырғы жылы «MG» Production компания­сының тапсырысымен «Бүркітші» фильміне түскен болатынмын. Мұнда Кәміл деген бас­ты рөлдегі кейіпкердің рөлін ұсынды. Бұл тұңғыш ойнаған үлкен рөлім деп айтуға құқығым бар. Фильмнің мазмұны сонау өткен ғасырдың отызыншы жылдарындағы орын алған ашаршылық кезіндегі, ұлтымыздың тарихын, дүниетанымын ашуға бағытталған. Аталған туынды Алла қаласа осы жылы «КАНН» фестиваліне жолдама алып жатқан жайы бар. Бұл рөлді жақсы ойнап шықтым деп әзірге ашып айта алмаймын. Өйткені, фильмді халық көріп бағасын берген жоқ. Келешек жан-жақты таразылап қорытындысын шығаратын боламыз. Биылғы жылғы жоспарда үш жоба кезекте тұр.

– Сырдың саңлақтарының ізін жал­ғап жүрген өзіңді мақтан тұтатын жер­­лестерің жетерлік. Туған жерді са­ғы­насың ба? Келешек қанатыңды қа­тайт­­қан Тереңөзекке қайта оралу ойда бар ма?

– Әрине, біздің Сыр өңірінде қайда жүрсек те мақтанып айта жүретін аға буын өкілдері жетерлік. Расында, сол кісілерден үйренеріміз көп. Туған жерге патриоттық сезімі, өнері тұрғысынан кез келген жағдайда үлгі алу парыз.

Төрт жыл деген көп уақыт емес. Бірақ, туған жерге деген сағыныш өте жоғары. Өйт­кені, өзім де ауылға барып, дұрыстап ағайын­мен дидарласпағалы екі жылдың жүзі болыпты. Құдай қаласа үлкен мегаполис Алматы қаласында барынша тәжірибе жинап, ауылға ат басын бұрып, өнерімізді көрсету ойда бар. Алдымен, еңбек пен өнерді ұштастырып, мол тәжірибе жинап, Тереңөзекке келіп, үлкен­дердің ақ батасын алу ойда бар.

– Сенің ойыңша қазақ жігітіне тән қасиет қандай болуы тиіс? Осы күні өзің секілді замандастырыңа айтарың бар шығар.

– Жалпы, қазақ жігітіне тән қасиет ол намысты, жауапкершілігі мол және еш уақытта екі сөйлемейтін болуы керек деп ойлаймын. Өзінің ойындағысын нақты орындауы тиіс деп білемін. Замандастарыма айтарым, биыл «Жастар жылы» болғандықтан үнемі шаршамай еңбектеніп, туып өскен туған жерімізге үлесімізді қосып, тек алға қарай ұмтылу қа­жет. Өйткені, ел ертеңі – жас­тар екені анық.

– Үнемі үлкен үмітпен алға қарай ұмтылған бала Нұржанның бойындағы кей­бір сақталған болмысты сах­на­дағы актерден көре ала­мыз ба?

– Міндетті түрде. Болашақта өзімнің бойым­дағы қасиет пен болмыс сахнада көрініс табады. Себебі, театрда режис­сер тарапынан рөл алған ке­зі­мізде кейіпкерді зерттей оты­рып, өзімізге тән мінезбен, қасиетпен, қалыпты әдетпен ұш­тастыруға тырысамыз. Сонда ғана кейіпкердің образын ашу жеңілдей түседі. Барлық жақсы мен жаман қасиетті рөлдегі кейіпкермен байланыстырғанда сахнада шынайылылық басым­дырақ болады. Өзіңнің қия­лыңнан, ізденісіңнен шыққан туынды бар жағынан ыңғайлы болып тұрады. Ал, ішкі түй­сіктен образ шықпай жатқан жағдайда сыртқы ортадан, яғни базардан, көшеден, вокзалдан, кез келген ортадан табуға тырысамыз.

– Мәнді сұқбатыңа рах­мет!

Сұхбатты жүргізген

Балтабай ОРДАБЕКОВ