– Медицина тілінде «онкология» гректің «қатерлі ісік» және «ілім» деген сөзін білдіреді. Рак немесе обыр терминін қолданысқа алғаш рет атақты ғалым Гиппократ енгізген. Ол обыр клеткаларының теңіз шая­ны сияқты шатасқан аяқтарымен адам денесіне жайыла тарайтынын анықтаған. Обыр клеткасы адамның басынан бақайшағына дейін кездесе береді. Тез өсіп, белгілі бір уақытта қан және лимфа тамырлары арқылы ағзаның мүшелеріне тарайды, немесе балалайды. Сондықтан бұл дерт адам өміріне қауіпті деп саналады. Негізінен ісік аурулары бойынша бірінші орында әйелдер арасындағы сүт безі қатерлі ісігі, ерлер арасында – өкпе және қуық асты қатерлі ісіктері алып отыр. Ісік әбден өсіп, айналасындағы ағзаларды қысып, ауырта бастағанда ғана сезіледі. Егер ауру ерте, І-ІІ сатысында анықталса, айығып кетуге мүмкіндік бар. Қазіргі уақытта Ұлт­тық скринингтік бағ­дарламасы бо­йын­ша тексерілулер жүр­­гізіліп жатыр. Тек­серілулер тегін жүр­гізіледі. Жалпы әр адам жылына бір рет денсаулығын тексеруден өткізіп тұрғаны жөн. Ауруды ерте анықтап, сапалы ем жүргізсе, тез сауығып кетеді. Әрбір адам өзінің денсаулығы үшін кем дегенде жылына бір рет тексерілгені абзал, өйткені ауру алғашында біліне қоймайды, – дейді дәрігер-онколог.

Онколог-дәрігердің берген мәліметі бойынша ауданда өткен жылдың 10 айында 48 адам есепке алынса, биылғы жылы осы есепті кезеңде ауру көрсеткіші өсіп, 56 адам қатерлі ісікке шалдыққан. Оның ішінде, І-сатысы 18 адамда анықталған. 3 науқас дерттің асқынған түріне шал­дыққан. Жалпы бұл дер­ттің таралуы бойынша бірінші орында өкпе, өңеш ауруы кең етек алса, екінші орында аналық безі, сүт безі тұр. Содан соң бауыр, тік ішек қатерлі ісігі барлар бұл дертпен күресуде. Ең өкініштісі ауданда өткен жылы 9 адам осы дерттен өмірден өтсе, биыл осы уақытқа дейін 13 адам қайтыс болған.

Денсаулық – бірінші байлық. Бұл қағида, оны әрбір адам жадында ұстауы тиіс. Адам өз өмірі үшін алаңдап, сақтанып, алдын алуы керек. Осыған орай қазіргі уақытта емханада онколог, маммолог, ерлерді қарау және әйелдерді қарау бөлмелері жұмыс атқаруда. Сондай-ақ уақытылы жасына сәйкес скринингтік тексеруден өту, жылына бір рет профилактикалық тексеруден өту, созылмалы аурулары бойынша сауықтыру шараларын жасау қатерлі ісіктің алдын алатын шаралар.

– Маман ретінде біз үнемі жоспарлы түрде ай сайын ашық есік күнін өткіземіз, ол жайында әлеуметтік желіде жариялаймыз. Денсаулығына немқұрайлы қарамайтындар келіп, тексеріліп тұрады. Сонымен қатар емхананың онколог, маммолог, гинеколог, фтизиатр, психолог, ерлерді қарау мамандарымен құрылған бір топ мамандар елді мекендерге шығуда. Бұл өз кезегінде қатерлі ісікті алдын ала анықтап, қажетті мамандар кеңесіне жолдануға мүмкіндік береді, – дейді дәрігер.

Қай жағдайға қа­расаңыз да қауіпті ісіктің туындауына адамның өзі себепші болады. Сондықтан дә­рігер кеңесіне құ­лақ асып, ең бі­рінші, дұрыс та­мақтануды жолға қой­­ған дұрыс. Үнемі азықтың бір түрін пайда­ланбау, тамақтану кезінде тамақтың дәмділігі мен қоректілігіне мән беру, аса тоя тамақ жемеу, ас қорыту жүйесінде жарақаты бар адамдарға сыра ішпеу қажет. Себебі сыраның құрамында көп мөлшердегі көмірқышқыл газы болатындықтан, асқазандағы көмір­қышқылының мөлшерін одан әрі арттырып, жарақаттың тесілу қаупін туғызады. Сонымен қатар темекіні шектен тыс, тіпті мүлдем тартпау, тұзды тағамдарды аз тұтынып, қуырылған тамақтарды жемеу, шектен тыс шаршамау кеңесін ұсынады. Ең дұрысы балғын жемістер мен көкөністерді көп тұтыну.

Негізінен саламатты өмір салтын ұстану қандай да бір дерттің жолын кеседі. Яғни көңіл күйді көтеріңкі ұстау, еңбек ету мен демалу тәртібін сақтау, дене шынықтыру белсенділігін арттыру да аурудың алдын алудың кепілі. Халқымызда «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» деген сөз бар. Сондықтан әр адам ең алдымен өзінің денсаулығына қарап, жылына бір рет скринингтік медициналық профилактикалық тексеруден өткені абзал.