Тарихы толағай мәртебелі мектеп
Білімнің қайнар бұлағының негізі мектептен қаланатыны анық. Қазақтың кемеңгер ақыны Мағжан Жұмабаевтың «Қазақтың тағдыры, келешекте ел болуы да мектебінің қандай негізде құрылуына барып тіреледі. Мектебімізді таза, берік һәм өз жанымызға, қазақ жанына үйлесетін негізде құра білсек, келешегіміз үшін тайынбай-ақ серттесуге болады» деп тағылымы терең ой қозғайды. Бүгінде ауыл мектептерінің білімді ұрпақ тәрбиелеуде бәсі биік. Білім бетінің бүгінгі шығарылымын аудан орталығынан шалғайда орналасқан білім ордасы №129 Ә.Жәмішев атындағы мектеп-лицейге арнамақпыз. Өз кезегінде білім ошағынының өткен оқу жылындағы атқарылған ауқымды жұмысы жөнінде мектеп-лицейдің директоры Жанболат Назаровпен сұхбаттасқан болатынбыз.– Жанболат Опабекұлы, тарих – біздің істеріміздің өткенінің куәсі демекші, өзіңіз басқарып отырған мектеп-лицейдің тарихына тоқталып өтсеңіз...
– Өскелең ұрпаққа 93 жыл сапалы білім, саналы тәлім-тәрбие беріп келе жатқан іргелі білім ордасының тарихы әріден бастау алады. 1931 жылы «Шіркейлі» каналының сол жақ жағалауындағы «Шығанақ» деген жерде жер кепеде мектептің іргесі қаланды. Ең алғашқы болып Әбілқайыр Құлымбетов пен Жарылқасын Шөкенов басшылық еткен мектептен 8 оқушы білім алған. Атап айтқанда, Е.Төрехожаев, Ж.Құдайбергенов, Ә.Ыдырысов, С.Артықов, Қ.Майлыхожаев, М.Жақыпов, Д.Мусаев – білім ошағының алғашқы түлектері. Еңбек және соғыс ардагері Жаңабай Азаматов 1937 жылы жеті жылдық білім ошағын қайта құрды. 1940 жылы мектеп директоры Смағұл Тұрғанбаев болды. 1960 жылдан бастап сегіз жылдық мектеп болса, 1967 жылдан бастап орта мектеп болып негізі қаланды. Он жылдық орта мектеп сол кездегі мектеп басшысы Ж.Азаматовтың басшылығымен шаруашылық қаржысынан салынған екен. Ауыл орталығынан 1977 жылы қос қабатты 300 орындық мектеп салынды. ҚР Министрінің қаулысы бойынша 1996 жылы Сырдария ауданы №129 Қызылту орта мектебіне ақын, жазушы Әбіраш Жәмішев есімі берілді. Жаңа заман талабына сай 2015 жылы 600 орындық заманауи үлгідегі тағылымды білім ордасы пайдалануға берілді. Мен білім ордасына 2014 жылдан бері басшылық етіп келемін.
– Мектептің бүгінгі жағдайы мен педагог мамандардың құрамы қалай?
– Мектебімізге 2019 жылы лицей статусы берілген. Қазіргі таңда мектеп қабырғасында 635 оқушы білім алуда. 2022-2023 оқу жылының қорытындысы бойынша 11 сыныпты 38 оқушы бітірсе, биыл 32 оқушы алтын ұядан түлеп ұшпақ. Оның ішінде 4 «Алтын белгі» және 3 «Үздік аттестатқа» үміткер бар.
Біздің мектебімізде 32 сынып комплектісі жасақталған. Балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуде 32 бейнебақылау камерасы орнатылған.
Бүгінде тағылымды білім ордасында тәжірибелі мамандар жетерлік. Әркез білімді ұрпақ тәрбиелеуде қалтқысыз еңбек етіп жүрген ұлағатты мұғалімдер өз білгенін жас мамандарға үйретіп, тәжірибе алмасып отырады. Бүгінде мектепте 90 мұғалім жұмыс істейді. Оның ішінде 11 педагог-зерттеуші, 32 педагог-сарапшы, 40 педагог-модератор бар.
– Оқу жылы барысында білім алушылардың қол жеткізген жетістіктерін айтып берсеңіз?
– 2023-2024 оқу жылы біздің мектебіміз үшін жеңісті жыл болды. Осы ретте, «Қазақстан балалары шексіз әлемде» балалар киносы бойынша республикалық фестивалінің аудандық кезеңіне 9 сынып оқушылары Нұрмат Ғафурұлы мен Ерасыл Айтмұратов қатысып, «Алғыс хатпен» марапатталды. Талапты оқушылардың жетекшісі білікті ұстаз Аружан Жарылқасын екенін айта кету орынды. «Менің Отаныма – менің бастамам» республикалық шығармашылық жобалар байқауының аудандық кезеңінен «Менің ашық университетім» номинациясынан 10 сынып оқушысы Зехра Қуаныш І орын, «Мен Қазақстан азаматымын» номинациясынан 8 сынып оқушысы Айлита Насрадинова І орын, «Жақсылық керуені» номинациясынан 8 сынып оқушысы Нұрсезім Абдрахманқызы ІІІ орын жеңіп алып, марапатталды. Қатарынан оза шапқан білімді оқушылардың жетекшілері Мөлдір Ақылбаева, Индира Қабылова, Ғазиза Смағұлова екенін айтып өткен жөн. Мұнан бөлек «Қазақстанның жеті кереметі» номинациясы бойынша білікті ұстаз Данагүл Жұмабекованың жетекшілігімен 11 сынып оқушысы Бибіажар Қыдырхожаева ІІІ орынды жеңіп алса, «Қазақстанның 100 жаңа есімі» номинациясы бойынша Асылзат Әділбек ІІ орынды қанжығалады. Дарынды оқушының білімін шыңдап, бәйгеге қосқан ұстазы – Айдана Сейтасқарова. Сондай-ақ аудандық білім бөлімінің ұйымдастыруымен республикалық «Балалар оқулары» байқауына Әйгерім Райсова жетекшілік еткен 10 сынып оқушысы Ханшайым Ақылбек қатысып, жүлделі І орын тұғырынан көрінді. Химия, биология және география пәндері бойынша мектеп оқушыларының «Жас зерттеуші» ІІІ облыстық ғылыми-зерттеу жобалар байқауының химия секциясында «Су химиясы» бағыты бойынша 9 сынып оқушысы Ақерке Рүстемова І орын алды. Ақеркені білім сайысына жетелеген ұстазы Әйгерім Саменованың еңбегі зор.
Оқушыларымыз әр жыл сайын өтетін аудандық, облыстық, республикалық пәндік олимпиадаларға белсене қатысып, жоғары нәтижемен жүлделі орындардан көрініп келеді. Ауыл мектептеріне арналған жалпы білім беретін пәндер бойынша республикалық олимпиададан Ханшайым есімді оқушымыз І орынға ие болды. Дарынды оқушының жетекшісі Перизат Ақылбекова екенін айта кетейік. Республикалық «Айқанат» ауыл оқушыларына арналған олимпиадасына 9 сынып оқушысы Данияр Жұбаныш қатысып «IQANAT HUGH SCHOOL OF BURABAY» грантын ұтып алды.
Сондай-ақ, шахматтан 7,9,11,13,15 жастағы жасөспірімдер арасында өткен облыс біріншілігінде Айнель Жұмаділдақызы мен Алтынай Үсенқызы, Рашид Байдаулет ІІІ орын, «Ең жас ойыншы» номинациясын Расул Серікбол жеңіп алды. Сабина Абылай Қырғызстан мемлекетіне барып шахматтан І орын, Египеттегі Шарм Эль Шейх қаласында шахматтан сайысқа қатысып алдыңғы бестікке ілікті. Оқушылардың спортқа қызығушылығын арттырып, бәйгеге қосып жүрген Үсен Маханбетов екенін айту орынды.
Оқушылармен қатар білікті ұстаздардың да жетістіктері жетерлік. 2022-2023 оқу жылының қорытындысымен «Ұлттық мектеп лигасы» аясында өткізілген іріктеу жарысында жалпы командалық есепте біздің мектеп ІІІ орын иеленді. Психолог мамандар арасында өткізілген «Үздік психолог кабинеті – 2023» облыстық байқауында «Ең көңілді мекен» номинациясымен мектеп психологы Қалдыгүл Сәрсеналиева, «Педагогикалық идеялар фестивалі» республикалық байқауының аудандық кезеңінде өзінің интеллектуалдығын, кәсіби шеберлігін көрсеткені үшін Насихат Досжанова, Айдана Сейтасқарова ІІІ дәрежелі дипломмен марапатталған болатын.
– Мектепте тәрбие саласы бойынша атқарылған жұмыстарға тоқталсаңыз...– Мектепте 2023-2024 оқу жылына арналған тәрбие жоспарлары Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігінің «Біртұтас тәрбие бағдарламасын» негізге ала отырып жасалды. 1-4 сыныптарға, 5-7 сыныптарға, 8-11 сыныптарға кешенді жоспар дайындалып, жылдың басында бекітіліп, жоспарға сәйкес жұмыстар жүргізілуде.
«Біртұтас тәрбие бағдарламасын» негізге ала отырып «Ұлттық мүдде», «Ар-ұят», «Талап» құндылықтары негізінде тәрбие бағыттарында, тәрбие сағаттарда, жобаларда және пәндерде, яғни пәнмен байланыстырып осы құндылықтарды баланың бойына сіңіру жолға қойылған.
Мектептегі «Даналық мектебі» клубы жұмысы «Ата өсиеті», «Әже даналығы», «Жеңгелер кеңесі», «Аға қамқорлығы» бағыттары бойынша жоспарланып, түрлі іс-шаралар, дөңгелек үстелдер ұйымдастырылып тұрады.
Сонымен бірге ата-аналармен Аталар мектебі, Әжелер мектебі, Жеңгелер мектебі, Ата-аналар комитетінің жұмыстары, «Тоғыз айға – тоғыз жоба», «Төрт тоқсанға – төрт өнер», «Жеткіншектің жеті жарғысы», «Еңбегі адал жас өрен» аясында тәрбиелік іс-шаралар ұйымдастырылды.
Ұлттық мұраны қастерлеу, еңбекке баулу, құндылықтарды дарыту міндеттері жүзеге асырылуда. «Оқуға құштар мектеп» жобасы бойынша мектебіміз тірек мектебі болып бекітіліп, балалар кітапханасында берілген тізім бойынша шығармаларды талдау, сахналау жұмыстары басты мақсатымызға айналды. «Мектеп театры» жобасы, «Ұшқыр ой» дебат клубының жұмысы қоғамның өзекті мәселелерін көтеруге мүмкіндік беруде.
– Сұхбатыңызға рақмет!
Таңшолпан ШАНЖАРХАНОВА
