Апат зардабын залалсыздандырған сарбаз
Әскери адамға қашанда басшылықтан келіп түскен тапсырма бұлжытпас қағида саналады. Осыдан 40 жыл бұрын әскери борышын өтеуге аттанған Темірбек Айкөпешов өмірінде елеулі өзгерістер орын алған. 2 жыл бойы Белоруссия елінде сарбаз атанған Тереңөзектің бозбаласы Чернобыль атом электр станциясында болған жойқын жарылыс барысына теледидар арқылы қанығады.Апат салдарынан зардап шеккен Хоиники қаласына 1986 жылдың қыркүйек айында табан тіреген 12 сарбаздың ішінде Темірбек Әсербайұлы бар еді. Желілік байланыс қызметін атқаратын сарбаз 45 күн бойы радиациялық аймақта қызмет етеді. Желілік сымды бір-біріне жалғап, байланыс орнатуға себепкер болған сарбаз өткен күнді күрсініспен еске алды.
– Біз барғанда Хоиники қаласының халқын қауіпсіз аумаққа көшірген екен. Залалсыздандыру жұмысы үздіксіз жүргізілуде. Жергілікті тұрғындарды қайта көшіріп әкелуге атсалыстым. Байланыс желіcін қайта қалпына келтірдік. Алғашқыда біз оқу-жаттығуға бара жатырмыз деп ойлаған едік. Сөйтсек, апаттың нақ ортасына түскен екенбіз. Күнделікті үстімізге киген киім бір реттікке арналған. «Зил 131» жүк көлігімді тізгіндеген маған сала мамандары радиация мөлшерін тексеріп, зияндылығын ескертеді. Генерал талай қолдау көрсетіп, ортамыздан табылғанын көрдік, – дейді Темірбек Әсербайұлы.
Апаттың зардабы жігіт ағасы үшін туған жерге оралғаннан кейін байқала бастады. Денсаулығы сыр беріп, арагідік аурушаңдық белгісі мазалайды. Соған қарамастан жас сарбаз байланыс саласына қызметке орналасады. Кейіннен сол кездегі №36 А.Жданов атындағы орта мектепте ұстаз ретінде дене шынықтыру пәнінен сабақ береді. Отбасында Темірбек аға Раушан апамен бірге 1 ұл, 1 қыз тәрбиелеп өсіреді. Қазіргі уақытта Чернобыль апатына қатысқан ардагерлер ұйымының төрағасы қызметін атқаратын азамат ардақты жандарды сауықтыру, іс-шараларға қатыстыру секілді бағыт-бағдарды жан-жақты үйлестіреді.
– Чернобыль апаты көп адамның өміріне қауіп төндіргені мәлім. Әр жылдары біздің замандастарымыз радиациялық аумақтың ауасын жұтып, көптеген қиындықты бастан өткерді. Шын мәнінде, әскери борышын өтеген жандар жанкештілік танытты десем, қателеспеймін. Бүгінде жыл сайын ардагерлерге лайықты құрмет көрсетіліп тұрады. Жақында Ауған соғысы, Семей ядролық сынақ полигоны мен Чернобыль апатына қатысушыларға және Тәжік-Ауған шекарасында ерлік көрсеткен сарбаздарға арналған ескерткіш орнатылды. Біз өткен күннің еншісіндегі ұмытылмас естелікті ұрпақтарымызға айтып отырамыз, – деді Темірбек Айкөпешов.
Балтабай ОРДАБЕКОВ
