Апостиль дегеніміз не?
«Апостиль» мөртабанын қою (кейде бұл рәсімді «жеңілдетілген заңдастыру» немесе «апостильдеу» деп аталады) 1961 жылғы 5 қазандағы Гаага конвенциясына қосылған, консулдық заңдастыру талаптарының күшін жоятын және жеңілдетілген заңдастыру рәсімін енгізетін елдерге құжаттар жолдау кезінде – «апостиль» мөртабанын қою қолданылады.Апостиль қойылатын құжаттар:
• туу, неке туралы куәлік
• диплом, аттестат
• сот шешімдері
• анықтамалар
Апостиль қоюды кім жүзеге асырады?
2001 жылғы 24 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Үкіметінің №545 қаулысына сәйкес, апостиль қою бойынша өкілеттікке ие ұйымдар ретінде мына мемлекеттік органдар белгіленді:
ҚР Әділет министрлігі;
ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігі;
ҚР Оқу-ағарту министрлігі;
ҚР Ішкі істер министрлігі;
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлiгiнiң;
ҚР Сот әкімшілігі;
ҚР Қаржы министрлiгі;
ҚР Бас прокуратурасы;
ҚР Қорғаныс министрлігі.
Қай орган апостиль қоятыны құжаттың түріне байланысты анықталады.
Апостиль қою тәртібі
1. Құжаттарды дайындау:
• түпнұсқа немесе нотариалды көшірме
• жеке куәлік
• мемлекеттік баж түбіртегі
• шамамен 0,5 АЕК
3. Өтініш беру:
• қағаз жүзінде немесе eGov.kz арқылы онлайн
4. Құжатты тексеру:
• орган түпнұсқалығын растайды
5. Апостиль қою:
• құжаттың бос бетіне немесе қосымша параққа
• үш тілде (қазақ, орыс, ағылшын)
6. Құжатты алу:
• мерзімі 2–5 жұмыс күні
Апостиль қойылмайтын құжаттар
Апостиль мына құжаттарға қойылмайды:
• коммерциялық құжаттар
• жеке хаттар
Олар үшін консулдық легализация қажет.
Апостильдің жарамдылығы
• Апостиль тек Гаага Конвенциясына мүше елдерде жарамды.
• Басқа елдерге легализация қажет.
Мысалы:
Азамат шетелде оқу үшін дипломын апарса:
• нотариалды көшірме жасайды
• апостиль қойдырады
• шетелдік ұйымға тапсырады
Қорытынды
Апостиль – құжаттың халықаралық заңды күшін дәлелдейтін маңызды рәсім. Дұрыс рәсімделген құжат шетелде көптеген мәселені жеңілдетеді.
Дархан Арыстанбекович,
Сырдария аудандық соты әкімшісінің жетекші маманы
Фото: Ашық дереккөзден
