Көкек – табиғаттың жаңару кезеңі. Көкек айында күннің шуағы айтарлықтай жылынады, қалың қар еріп, өзен-көлдер тасиды. Далалар жасыл кілемге оранып, бәйшешек, жауқазын секілді алғашқы көктем гүлдері гүлдей бастайды. Осы уақытта құстар жылы жақтан қайта оралып, сай-сала, орман-тоғай олардың әніне бөленеді. Табиғаттағы осындай ерекше өзгерістер көктемнің толық күшіне енгенін білдіреді.

  

Көкек құсы – көктемнің ерекше символдарының бірі. Оның шақыруы табиғаттың толық оянғанын білдіреді. Қазақ халқы көкек құсының дауысын жақсы ырымға балап, «Көкек келсе, күн жылынады» деп сенген. Кейбір сенімдер бойынша, егер адам алғаш рет көкек құсын естігенде, қандай ойда болса, сол ойы орындалады деген наным бар.

  

Қазақ халқы үшін көкек айы – шаруашылықтың, еңбектің қыза түсетін кезі. Қыстан аман шыққан халық көктемгі тіршілікті бастайды. Малшылар жайлауға шығуға дайындалады, ал диқандар егістік жұмыстарын жүргізеді. Ауылдық жерлерде бұл айда көшіп-қону маусымы басталады. Халық арасында көкек айына байланысты түрлі ырымдар мен наным-сенімдер бар. Мысалы, осы айда алғаш көрген көкек құсына арнап тілек тілесе, ол орындалады деген сенім болған. Сондай-ақ, көкек айында үйге көкек құсы ұшып кірсе, бұл үлкен өзгерістердің белгісі деп есептелген.

   

Көкек – ауыл шаруашылығы үшін ең жауапты кезең. Бұл уақытта:Жер жыртылып, егістік жұмыстары басталады; Ағаштар мен гүлдер отырғызылады; Мал төлдеп, жаңа өмір басталады; Көктемгі егіс жұмыстарының сәтті өтуі – жылдың өнімді болуына тікелей әсер етеді. Диқандар үшін көкек айы – еңбек маусымының басталуы, ал малшылар үшін төл алу мен малды жазғы жайылымға дайындау кезеңі.

  

Көкек айында экологиялық мәселелер де назардан тыс қалмауы керек. Бұл кезеңде табиғаттың жаңаруы мен адам әрекетінің қоршаған ортаға әсері айқын байқалады. 22 сәуір – Халықаралық Жер күні ретінде аталып өтеді, бұл күн табиғатты аялауға және қоршаған ортаны қорғауға бағытталған іс-шаралармен ерекшеленеді.

  

Көкемнің көркем сәттері ақын-жазушылар мен суретшілер үшін шабыт көзіне айналған. Көптеген қазақ ақындары көкек айының ерекшеліктерін жырларына арқау еткен. Бұл кезеңнің сұлулығы поэзияда, прозада және өнер туындыларында көрініс тапқан.Көктемнің әсем келбеті, құстардың әуезді үні, табиғаттың жанданып, жасарып, жайнай түсуі – адам жанын сергітіп, көңілге қуаныш сыйлайтын құбылыс. Сондықтан бұл кезеңнің шабыт шақыратын айрықша күші бар.

  

Көкек айы – көктемнің ең керемет шағы. Табиғаттың жаңаруы, құстардың оралуы, шаруашылықтың қызуы, халықтық дәстүрлер мен экологиялық маңыздылығы – осының бәрі көкек айының мәнін аша түседі. Қазақ халқы бұл айды «сәуір» деп емес, «көкек» деп атауының өзі оның табиғатпен тығыз байланысын көрсетеді. Көкек – көктемнің шырайлы шағы, тіршіліктің қайта жандануының, табиғаттың тамаша көріністерге бөленуінің айқын белгісі. Сондықтан бұл кезеңді ерекше бағалап, табиғатты қорғауға, халқымыздың дәстүрлерін ұлықтауға әрқайсымыз үлес қосуымыз қажет.