Итальяндық жазушы және балалар ертегі­лерінің авторы Джанни Родари «Қиял грамматикасы» кітабында әңгіме ойлап табудың жолын жазады. Ол қиял әлемін құрудың бірнеше тәсілдерін ұсынды. Жазушының сөзінше, оның шығармалары көбінесе бір сөзден басталады. Ойына алғаш келген сөзді таңдап, ассоциативті қатарды дамыта бастайды. Мысалы: мысық – қоржын – бума – отын – шөп – шегіртке – әнші т.б. Сөздермен осылай ойнай отырып, оларды автоматты түрде аудара бастайды. Яғни, астарлы мағына немесе өзара байланыс іздеп, шығарманың атауын айшықтайтын сөз тіркестерін құрады.

Егер сіздің міндетіңіз тек оқиғаны ойлап табу ғана емес, сонымен қатар ойдан шығарылған, шындыққа жанаспайтын кейіпкерлер, атаулар, әлемдер, қалалар болса осы әдіс көмектеседі. Сөздер жинағын алып, сәйкес емес префикстерді қосыңыз. Мысалы: экс-жылқы, мини түйе, өрмекші адам, тұяқты қыз және т.б.

Сценарий құрылымын жасауға көмек­тесетін тағы бір кең таралған әдіс – жаңалықтарды үйлестіру. Әлеуметтік желілерді ақтарып, әлемде және елде болып жатқан жаңалықтарды шолып шығыңыз. Өзіңізді алаңдатқан, ұнаған хабарлардың бәрін қағазға түртіңіз. Сол жаңалықтардың негізінде оқиға жасауға тырысыңыз. Мәселен, түрлі жаңалықтардың басын қосып, бір оқиғаны түзіп шығыңыз. Мүлде басқаша мәнге ие болған мәтін ойды жинақтауға ықпал етеді.

Енді шамалы ғылым­ға бет бұрайық. Психологтар ғалым­дарға арнап, «ергежейлі адамдар» әдісін ойлап тапты. Егер сізге әрекеттің орнын немесе қандайда бір меха­низмнің түрін егжей-тегжейлі сипаттау керек болса, осы әдісті қолданып көріңіз. Ергежейлі адамдарды елес­тетіңіз. Оқиға орны, кейіпкерлер де кіп-кішкентай. Сіз бәрін жұмыс үстелінде отырып бақылай аласыз. Осы арқылы қиялдағы сахнаны бүге-шүгесіне дейін кө­ресіз. Не жетіспейтінін бірден байқайсыз. Осы көрініс үшін қандай локация, қандай детальдар, бұйымдар керек екенін есептейсіз. Өнертапқыштар мұны жиі қол­данады. Бұл оларға жасалуы тиіс механизмді түсінуге көмектеседі. Мысалы, сәулетшілер салынуы керек ғимараттың алдымен макетін жасап алатыны сияқты. Әйгілі өнертапқыш Никола Тесла да бұл техниканы кең­інен пайдаланған. Ол болашақ өнертабысының құ­рылымын ұсақ-түйегіне дейін елестетіп, экспериментті қиялында жасап отырған. Сол арқылы уақыт үнемдеген.

Армандарыңызды ұмытпаңыз. Өйткені ол шабыттың қай­­­нар көзі. Биікке жетелеуші, еліктіруші фактор. Қай елде тұруды армандайсыз? Қандай көлік мінгіңіз келеді? Күн сайын жаттығу жасаңыз, ең қызықты дүниелерді жазыңыз. Сонда барлығын сценарийде қолдануға болады.

Фото:massaget