Кемеңгер диқанның көшелі ісі – көпке үлгі

Ел Тәуелсіздігінің 30 жылдық ме­­рей­лі мерейтойына орай аудан­дық «Тір­шілік тынысы» газеті мен аудандық тарихи-өлкетану музейі­нің бірлесе ұйымдастыруымен «Тәуел­сіздік шежіресі» атты жаңа айдар ашылды. Айдар арқылы жергілікті газетте 1991 жылдан бастап бүгінгі күнге дейінгі жарқын жетістіктер мен естеліктер тұрақты түрде жарияланатын болады. Газеттің бүгінгі санында «Егемендік еңбек адамына құрмет көрсетуден басталды» тақырыбында ақпараттық мақала ұсынылу­да. Біз оқырман қауыммен бірлесе жұмыс жасауға және мақалалар мазмұнын арттыруға әркез дайынбыз.

Ел егемендігі бірлігі бекем, тірлігі көркем Тереңөзек ауданында еңбек адамына құрмет көрсетуден басталды. Нақтырақ айтқанда, 1991 жылды тереңөзектіктер «Жақаев жылы» ретінде атап өтіп, еңбек адамына құрмет көрсету арқылы жұртшылықты қоғам мүддесі жолындағы жауапты жұмыста адал еңбек етуге үндеді. Бұл туралы 1996 жылы жарыққа шыққан «Тереңөзек» кітабында жазылған.

Дала академигі Ыбырай Жақаев­тың есімі аграрлы ауданның еңбек­сүйгіш жұртшылығы үшін етене таныс. Сыр күрішінің атасы саналатын даңғайыр диқанның еңбегі сырдария­лық дала еңбеккерлеріне ғана емес, республикаға өнеге болып табылады. Сондықтан Тәуелсіздіктің алғашқы жылының тарихы терең Тереңөзекте «Жақаев жылы» деп жариялануы өте орынды әрі мазмұнды шешім болған. Сол жылы ауданның білім беру саласында қызмет атқарған Хайрол­ла Әбенұлының айтуынша, ең­­бек адамына құрмет көрсету – еге­мендікті нығайтудың негізі ретінде айқын­дал­ған.

– Ыбырай Жақаев десе, ақ күріш ойға оралады. Туған жер төсінде қара кетпенімен ерліктің еңбек дас­танын жазған кемеңгер диқанның көшелі ісі – көпке үлгі. Білек күшімен, жүрек жалынымен, туабітті дарынымен халықтың құрметіне бөленген тұлғаның 100 жылдық мерейтойы Тәуел­сіздіктің ал­ғашқы жылымен тұс­­па-тұс келді. Соған байланысты 1991 жыл – «Жақаев жылы» деп жарияланды. Бұл мерекеге республика жұртшылығы ыстық ықыласы мен игі тілегін жеткізді. Баспасөзде дала академигінің ізбасарларының үндеуі жариялағаны есімде, – дейді бүгінде бейнетінің зейнетін көріп отырған ардагер.

Айта кету керек, нарықтық эконо­микаға бағытталған өтпелі кезеңнің өз қиыншылықтары болғаны жасырын емес. Мысалы, Тәуелсіздіктің ал­ғашқы жылында бұрын қалыптасқан шаруашылықтардың еңбек өнімділі­гі күрт төмендеп, адамдарды күн­делікті тұрмысқа қажетті заттармен қамтамасыз ету қиындай түсті. Сон­дай-ақ барлық еңбек ұжымына өн­дірістік шығындарды қысқарту талабы қойылды. Сәйкесінше, халыққа ақылы қызмет көрсететін кооперативтер құрылып, есеп жүйесі бір­тіндеп дамыды. Тұңғыш Президент Н.Ә.Назарбаевтың көреген шешім­дері мен алысты болжай біл­ген даналығының арқасында көп ұза­май экономикалық көрсеткіштер жоға­рылады. Мысалы, 1991 жылы аудан еңбеккерлері егін саласында ауқым­ды жұмыстар атқарды. Қолда бар мәліметтерге сүйенсек, сол жылы 14 мың гектарға егілген күріштің әр гектарынан 49,1 центнерден өнім жиналып, мемлекетке 500 мың центнерден артық астық тапсырылыпты. Бұл туралы ауданның ауыл шаруашылығы саласының ардагері, «Ленин» ор­дені­нің иегері Ширек Сқақовпен пікір­лестік.

– Тәуелсіздік жылдарының тарихы ауыл шаруашылығы саласы­мен ті­келей байланысты. Дария­­ны жағалай қоныстанған аудан ықылым заманнан бері егін және мал шаруашылығымен айналысып келеді. Қолымда бар мә­ліметтерге көз жүгіртсем, 1991 жылы аудан бойынша 8 мың тонна бидай, 2 мың тонна жүгері, 1,2 тонна картоп өндіріліпті. Кейін бұл көрсеткіштердің көлемі артты. Алғашқы жыл ешкімге оңай болған жоқ. Бәріміз абдырап, әбіржіп қалдық. Қаншама қиын күндерді бастан өткерсек те жақсы күндердің келеріне сендік. Сол сенім алдамады, – дейді Ширек Сқақов.

Ардагер 1991 жылы қабылданған «Жақаев жылын» атап өтуге аз уа­қыт берілсе де көп іс-шара ұйым­дастырылғанын айтты. Айтуынша, сол жылдан бастап шаруашылықтар еңбек адамдарын ынталандыру шараларын жетілдірген. Қалай болғанда да ел еге­мендігінің алғашқы жылы еңбек адамына көрсетілген құрмет – тарих үшін де, келешек үшін де мазмұнды шешім болды. Тұңғыш Президент – Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Әлемнің әміршісі – еңбек» деген қанатты сөзі­нің астарында да адал еңбекке деген лайықты құрмет пен қолдау жұмыстары жатса керек.

Ақтөре ИБРАГИМҰЛЫ