Анам бар менің...

Мұндай ауыртпалыққа толы күндер тоқсаныншы жылдардың ортаңғы кезеңінде орын алғаны мәлім. Осындай бірде жақсы, бірде қиын сәттер барлық отбасының басында бар жағдай. Тұрмыстың тауқыметіне төтеп беремін деп зырылдап жүргенде жас келіншек дертті болып, құр сүлдері қалған болатын. Бір күні түскі үзілісте ауруханада ытқып шығып баласын көруге келген ана ойнап жүрген балапанына:
– Құлыным, жағдайың жақсы ма?
– Анашым, сен қашан келдің? Мен сені сағындым.
– Мен де сендерді сағындым. Сәл шыдаңдар. Бәрі жақсы болады.
– Үйге жүрші. Қарындасым сені іздеп жылайды. Мама, жыламашы.
– Балам үстіңді бүлдірме, жұмыстан шаршап келетін папаңа оңай емес. Сен үлкен жігітсің.
Осылайша, самайындағы шаштарына ақ түскен келіншек жаяу артына қарамастан кете барды. Жас келіншек үйіне кірмеуінің себебі – еңбектеп жүрген қызына көрінгісі келмеді.
Арада біраз күн өткеннен кейін Құндызай үйіне оралып, жақындарымен қауышты. Ер азаматы екеуі өз алдына үй болудың қамына кірісіп, етек-жеңін жинай бастады.
Бір күні почта торабының алдында ығы-жығы адам теледидар алуға кезекте тұр. Сол кезеңде 30 мың теңге құнды ақша еді. «Алғашқы дүниеміздің басы болсын» деген олар елмен бірге жаңа теледидар сатып алды.
Нәзіктікті жиған ана алақаны бала үшін ерекше. Тереңөзектегі темір жол бойын қос перзентімен жағалаған ана төркініне ұдайы барып тұрады. Жолдасы жол жүріп кеткен жағдайда ызғарлы суықта екі балапанымен бауырларларынан қолғабыс күтеді. Әрине, қыстың көзі қырауда кішкентай балаларына күтім керек. Әлсін-әлсін аялы алақанымен қос перзентінің бетін жылытып әлек. Біле білген адамға менің анамның басынан қаншама қиындыққа толы сәттер өткен.
Анам үшін адуыны асқақ ер азаматының абыройы бәрінен биік. Әрине, қол ұстасып жүріп, талай тарам-тарам жолдардан, ойы-қыры көп соқпақтардан тайсалмай өтті. Өмір жолы бұралаң болғанымен, олар алған бетінен қайтпады. Әйел жүрегі тым терең десек, санасы соншалықты биік. Ер азаматын төрге оздырған Құндызайдың қым-қуыт тіршілікте көңілі жасымады. Осы уақытқа дейін шүкіршілік пен тәубе етуді жадынан шығарған емес.
Үй мен білім ошағының арасын жол қылған ананың ақылын есейсек те жадымызда тоқимыз. Әлі күнге баласына алаңдайтын әзиз жүрек әлденеге уайым шеккенде терең күрсініспен ұзақ ойға шомылады. Бәлкім, көзінің қарашығындай көретін ұл-қызының өзі сезінген «жоқшылықты бастан өткермесе» деген аналық тілегі басым болар. Кейде аяғын әрең басып келе жатса да, дидарында мейірім шуағы төгіліп тұрады. Бозғылт жанарынан кейде ренішті көрген сәтте анамның тек өзін сабырлыққа шақырып отырғаны анық байқалады.
Кейде «біздің кезімізде» деп басталатын ананың әрбір сөзі баласына өмірлік өнеге. Өткенді бүгінгі күнмен байланыстыра отырып, бар мен жоқтың ара-жігін ажыратып айтып беретіні рас. Ол кездің заманы бөлек дейміз-ау, сөйтсек, бар кінәрат адамында екен.
– Біз әкең екеуміз бір қасық, бір тәрелкеден сатып алып, үй болған адамдармыз. Қос перзентіміз өзгеге жәутеңдемесін деп үй тұрғыздық. Сендерді оқыттық. Сен оқып жүргенде әкең үйді-үйді жағалап газ тарататын. Сонда балам денсаулығын күтсін деп оқып жүріп, жұмыс істеуіне қарсылық танытты.
– Иә, шешетайым, сендер жасаған бар қамқорлықты сезінген біздің жерге басымыз тигенше, сый-құрметіміз ерек. Осындайда мейірбан жүрек ана бір өзіңе:
Мәңгілік мейіріміңе малшынам,
Жарқырай түс, жадырашы жан-анам.
Қадірлім-ау аман жүрші әрқашан,
Ақ сүт берген қасиетіңе табынам, – деп жыр арнағым келіп тұрады.
Бүгінде мені туған ана – бақыт құшағында. Гауһар тастай жарқыраған оның жүзін мұң шалмаса екен.
Балтабай ОРДАБЕКОВ
Фото: Ашық дереккөзден