Тегін дәрі-дәрмек кімдерге тиесілі?

Елімізде белгіленген санат бойынша кейбір азаматтар тегін медицина­лық көмек алып, дәрілік заттармен қамтамасыз етіледі. Нақты диагнозы бо­йынша дәрілерді тегін және жеңілдікпен алуға мүмкіндігі бар. Мемлекет тарапынан бөлінетін тегін дәрі-дәрмек диспансерлік есепте тұратын нау­қастарға беріледі.

Аудандық емханадан, амбулаториялық деңгейде тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлемі шеңберінде 54 ауру қарастырылған. Ал міндетті әлеу­меттік медициналық сақтандыру жүйесі бойынша 127 ауру түрі тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етіледі.

Атап айтатын болсақ, жүректің ишемиялық ауруы, артериялық гипертензия, созылмалы жүрек жет­кі­ліксіздігі, артимия, бронх демікпесі, Covid-19 коро­новирустық инфекциясы, созылмалы вирустық С, В гепатиті, асқазан және 12 елі ішектің ойық жарасы, аутоиммунды аурулар және иммун тапшылығы жағдайлары бар.

Және жедел лимфобластикалық лейкимия, созылмалы миелоидты лейкемия, қант диабеті, муковисцидоз, ревматоидты ар­трит, жүйелі қызыл жегі, жүйелі склероз, шашыранды скле­роз, церебральды сал ауруы, эпилепсия, туберкулез, онкологиялық аурулар, туа біткен жалпыланған Берар­динелли-Сейптің ли­­по­­дистро­фиясы, омырт­қаның бұл­шық­­ет атрофия­­сы, нейробластома жә­не т.б.

Сонымен қатар ағзалар мен тіндерді ауыстыру операциясынан кейін несеп-жыныс жолдарында кездесетін аурулар алады. Қант диабетімен ауыратын науқастарға қосымша медициналық мақсаттағы бұйымдар: қалам-шприцке арналған инелер, нәжістегі кетондық денелерге арналған тест жолақшалар, инсулинге арналған таңбаланған бір реттік шприцтер, қандағы глюкоза мөлшерін анықтайтын тест жолақтары тегін беріледі.

Дәрі-дәрмекті алу үшін науқас өзінің учаскелік дәрігеріне жүгінуі қажет. Дәрігер науқасқа оның медициналық көрсеткіштері және қажеттілік болған жағдайда дәрі-дәрмекке рецепт жазып береді.

– Белгілі бір ауруға шалдығуына бай­ланысты диспансерлік есепте тұ­ра­тын азаматтар тегін дәрі-дәрмек­пен қамтамасыз етіледі. Ең алдымен, науқас емханаға тіркелу керек. Содан соң зертханалық және тиісті тексерулерден өткеннен кейін, диагнозы расталған соң диспансерлік есепке алынады. Науқасты емдейтін аймақтық дәрігер науқасқа тағайындалған дә­рі­лік затқа рецепт береді. Рецепт арқылы, науқас жеке басын куәлан-дыратын құжатын көрсетіп, емханада тегін дәрілік заттар босататын дәрі­­ханадан алып, қамтамасыз етіледі. Айта кету керек, амбулаторлық деңгейде қамтамасыз етуге берілетін тегін дәрілер халықаралық патенттелмеген атаулармен сатып алынады. Мысалы, халықаралық патенттелмеген атауы – ацетилсалицил қышқылы болса, тауарлық атаулары – тромбопол немесе ас-тромбин, – дейді бас дәрігердің бастапқы медициналық санитариялық көмек жөніндегі орынбасары Жанар Жұмабаева.

Аудандық аурухананың дәріхана мең­геру­шісі, провизор Бақыт Шакиро­ва­ның айтуынша жыл сайын үшінші тоқсанда аудан науқастарын уақытылы дәрілік заттармен қамтамасыз ету мақ­сатында дәрілік заттарға алдын ала өтінімдер жиналады. Жауапты дәрігерлермен науқастардың жекелеген аурулары және жай-күйлері бойынша бір жылға әзірленген науқастардың дәрілік заттарына қажеттілік көлемдері бірыңғай дистрибьютор «СК-Фармация» ЖШС-нің ЕФИС порталына салынады. Мәселен ауданға 2022 жылға 272 миллион 977 мың теңге көлемінде лимит берілген. Осы қаржы көлеміне сәйкес бірыңғай дистрибьютор «СК Фармация» ЖШС-на тапсырыс берілді. Қазір өте тиімді бірыңғай дистрибьютордың ЕФИС деп аталатын бағдарлама ар­қылы жұмыс жүргізіледі. Дәрілер ай сайын кестеге сәйкес жеткізіледі. Келген дәрілер уақытылы қабылданады, ол арнайы емхана жанындағы дәрі­ханадан босатылады. Аудандық ем­хана­ның кіреберісінен бастап арнайы бағдарлы белгімен дәріханаға баратын жол көрсетілген. Сол арқылы нау­қас дәріхананы жылдам тауып бара алады. Емхана ғимаратының бірінші қабатында халыққа көрінетін жерде тегін босатылатын дәрілік заттардың тізімі ілінген. Қаңтар айынан бастап ем­хана дәріханасына нақты сатып алын­ған дәрілер жеткізіліп, науқастар дәрі­лерімен қамтамасыз етіле бастайды.

«СК Фармацияның» бағдарламасына сәйкес жаңадан тіркелген науқастар­дың ауру түрлеріне байланысты нау­­қас­тарға дәрілер қажет болған жағ­дайларда, науқастардың жаңадан тір­келгендігі туралы мәліметтер, дәрі­гер­лік тағайындаулары облыстық ден­­­­сау­лық сақтау басқармасы және мін­детті әлеуметтік медициналық сақ­тандыру қорына жолданады. Қосым­ша өтінімдерге келісім алысымен, тез арада дәрілік заттарға тапсырыстар порталға енгізіліп, көп ұзамай дәрілер жеткізіліп, науқастар уақытында қам­тамасыз етіледі.

Айта кету керек, ауруды емдеу және диагностиканың клиникалық хаттамаларына сәйкес, науқас медициналық қызметті жедел жәрдемнен, тәулікті және күндізгі стационардан алған жағдайда дәрі-дәрмек тегін беріледі.

Бибісара ЖАНӘЛІ