Сөйлей алмау мен беттің қисаюы. Инсульттың өзге де белгілері қандай?
Мидағы қан айналымының бұзылуы жасушалардың өлуіне немесе тамырлардың жарылуына әкеледі. Бұл медицина тілінде инсульт аталады. Инсульт алған адамды тезірек ауруханаға жатқызып емдемесе, науқас көз жұмуы мүмкін."Қазақстанда жыл сайын шамамен 49 мың инсульт тіркеледі. Олардың ішінде 5 мың адам инсульт алған алғашқы 10 күнде көз жұмады. Тағы 5 мыңы бір айдың ішінде қайтыс болады. Одан бөлек, инсульт алғандардың 80 пайызы сал болып қалады", – дейді Medsupport.kz қауымдастығының мамандары.
Инсульт жас талғамайды. Кез келген адам кез келген жерде инсульт алуы мүмкін. Сондықтан оның белгілерін біліп жүрген жөн.
Негізгі белгілері:
сөйле, жыми, күл дегенде анық сөйлей алмау не ежелеп, міңгірлеп сөйлеу;
жымиғанда бет-аузы қисайғаны байқалады;
тісіңді ақсит дегенде бір жағы семіп, тісін дұрыс ақсита алмау;
қолын көтеруді сұрағанда бір қолын дұрыс көтере алмайды.
Осы белгілердің бірін байқасаңыз шұғыл 103 нөміріне хабарласып, жедел жәрдем шақырыңыз. Инсульт алған адамды ары кеткенде 4,5 сағат ішінде аурхуханаға жеткізіп, көмек беру қажет.
Медицина қаншалықты дамыса да, инсульт адам өлім мен мүгедектіктің негізгі себебінің бірі болып қалып отыр. Жыл сайын әлемде миллиондаған адамдар инсульттан зардап шегеді.
"Жүрекшелері бүлкілдейтін (фибрилляция) науқастар инсульттің алдын алу үшін үнемі қан ұюға қарсы дәрілерді ішу қажет. Бұрындар қанның ұю көрсеткіштерін үнемі бақылауды қажет етеін варфарин тағайындалса, қазіргі уақытта үнемі зертханалық бақылауды қажет етпейтін, жаңа ішке қабылдайтын антикоагулянттар әзірленіп, медициналық тәжірибеде кеңінен қолданылып жатыр", – деді кардиолог дәрігер Гузель Исхакбаева.
30 жастан асқан әр адам жыл сайын медициналық тексерістен өтіп тұруы қажет. Дәрігерге уақытында қаралсаңыз инсульттің ғана емес, басқа да ауруларды анықтап, ерте бастан емделе аласыз.
Инсульттің алдын алуға болады. Ол үшін кез келген емханаға барып, келесідей тексерістен өтіп тұрыңыз:
Инсульттің маңызды қауіп факторларының бірі – артериялық гипертония, яғни қан қысымының жоғары болуы. Артериялық гипертонияны емдеу үшін міндетті түрде өмір сүру салтын өзгертіп, гипертензияға қарсы дәрі-дәрмектерді үнемі қабылдау керек. Емдеудің бірінші кезеңінде систолалық қан қысымы деңгейіне 140-қа түсіру керек.
Қан қысымы жоғары адамдарға ұсынылатын диета:
Дене салмағын бақылауда ұстау қажет. Физикалық белсенділік те маңызды. Темекі шегуден бас тартып, пассивті темекі шегуден де аулақ болу керек.
