Қазақстан Тәуелсіздігі жарияланғаннан бас­тап мемлекетті аяқтан тұрғызу жауапкершілігі өте үлкен болды. Бұл істе Елбасы ерен ең­бек үлгісін көрсетіп, сарабдал саясатының ар­қасында талай теперішті уақыттарды артта қалдырып, сындарлы кезеңдерден сүрінбей өте білді. Міне, сол арайлы азаттықты берік ету тұрғысындағы әрбір байыпты бастамалар мен нақты қадамдарды, жеткен жетістіктерді Тұңғыш Президент қағазға түсіріп, ол кітап болып баспалардан шықты. Мәселен, Елбасының Президент ретіндегі алғашқы кітабы 1991 жылы «Әділеттің ақ жолы» деген атаумен тарады. Бұл кітапта стратегиялық мақсаттар айқындалып, оған жетуде ел бірлігінің бекем болуы жазылған. Ал одан кейінгі жылдары Қазақстанның Тұңғыш Президентінің «Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы», «Тарих тағылымдары және қазіргі заман», «Қа­зақстан халқының азаматтық таңдауы – тарихи зерде, ұлттық татулық және демократиялық реформалар» секілді жинақтары жарық көрді. Өткен ғасырдың соңғы жылында Елбасының «Тарих толқынында» кітабы шығып, өткеннің кейбір іргелі сабақтарына жүгіне отырып, қазақ халқының тарихи жолы туралы ой толғамдары мен рухани мұраны дамыту мәселелері кітапқа арқау болған. Ал жаңа ғасырдың бас тұ­­сында, яғни 2001 жылы Ел егемендігінің 10 жылдығына орай «Жүз жылға татитын он жыл» кітабы қа­зақстандықтардың қолына тиді. Бұл алғашқы онжылдық белестегі қол жеткізген жетістіктер, әр жылдардағы айқын жеңістер сараланған. Еңсе тіктеген елдің өркендеу жо­лы көрсетілген.

2003 жылы «Атамұра» баспасынан Н.На­зар­­баевтың «Ғасырлар тоғысында» кіта­бы шықты. Бұл туындыда әлемнің әр елінің жа­ңаруының өз ерекшілігі бар екендігі айтылып, Қазақстан дамуындағы саяси мәселелердің күрделі табиғатына назар аударуға қатысты тұжырымдар жазылған. Сонымен бірге, Тұңғыш Президент «Сындарлы он жыл» (2003 жыл) кітабында мемлекеттің ішкі және сыртқы саясаты, жаһандану, есірткі бизнесі, қауіпсіздік, Каспий аймағы, халықаралық құқық, жікшілдік саласында соңғы 10 жылда әлемде және елімізде болған жағдайлар мен өзгерістер туралы айтады. Ал «Қазақстан халықтарының Ассамблеясы. 10 жыл» жинағында көпұлтты мемлекеттегі тұрақты татулық пен бекем бір­ліктің нақ үлгісі көрсетілген.

Мұнан кейінгі уақыттарда Елбасының мем­лекеттің аса күрделі де жарқын сәттерін баяндайтын «Қазақстан жолы», «Тәуелсіздік белестері», «Ғаламдық қоғамдастықты түбе­гейлі жаңарту стратегиясы және өркениеттер серіктестігі», «Постиндустриялық қоғамды қалыптастыру стратегиясы және өркениеттер серіктестігі», «Еуразия жүрегінде», «Ой бө­лістім халқыммен», «Өзекжарды ойлар», «Бей­бітшілік кіндігі», «Туған елім – тірегім», «Қазақстан-Ресей қатынастары», «Қалың елім, қазағым», «Тәуелсіздігіміздің бес жылы», «Реформаларды түбегейлендіру, жалпыұлттық келісім арқылы – жаңарған Қазақстанға», «Ұлы Дала мұрасы» және тағы да басқа кітаптары жарық көрген. Яғни, Елбасы Мемлекет басшысы ретінде әрбір жылдардағы жарқын бас­тамалар, сол жолда атқарылған ауқымды жұмыстар, азаттықтың айтулы белестеріндегі толайым табыстар, алдағы айқын мақсаттар жөнінде ел тұрғындарына есеп беріп, игі істермен бөлісіп отырған.

Н.Назарбаевтың «Әділеттің ақ жолы» кі­табында: «Өзімнің қызмет жағдайыма орай осы жылдардың барлығында да, әрдайым оқиғалардың қалың ортасында жүріп, оларды талдауға және салыстыруға, қорытындылар жасауға, шешімдер қабылдауға тура кел­гендіктен де, өзімнің жеке пікірімді айтуға барып отырмын» деп жазады. Олай болса, Елбасы жазған еңбектердің ерекшелігі сол, әр­бір жылдардағы қоғамдық құбылыстар мен түбегейлі өзгерістердің ортасында жүріп, тарихи шешімдер қабылдаудағы нақты деректердің, шынайы ақпараттардың дәлме-дәл берілуінде. Сонысымен де Тұңғыш Президент туындылары құнды саналады.

Тұңғыш Президент өз туындыларында ел дамуының жылнамасын жазып көрсетсе, Елбасы туралы деректі фильмдер мен көркем фильмдерде Н.Назарбаев образы сомдалған. Негізінен, кез келген ел Президентінің саясаткер ретіндегі тұлғасы, одан өзге де қырлары жөнінде фильмдер түсірілетіні ақиқат. Бұл ретте, Қазақстанның Тұңғыш Президенті туралы түсірілген фильмдер аз емес. Осы тұста, біз ең таңдаулыларына тоқталып өтсек.

Тұңғыш Президент туралы фильмді айтқан­да ең алдымен «Елбасы жолы» көркем фильмі ойға оралады. Бұл – Ұлт Көшбасшысының өмірлік белестерін суреттейтін ең ауқымды кино туынды. Негізінде, «Елбасы жолы» – «Көшбасшы жолы» медиафраншизасының екінші фильмі. «Көшбасшы жолы» медиафраншизасы Н.Назарбаевтың бірнеше кітап­тар негізінде түсірілген. Алғашқы бөлімі 2011 жылы түсірілген «Балалық шағымның ас­паны» фильмінен бастау алады. Мұнда ба­лалық шағында Сұлтан атанған болашақ пре­зиденттің Киев Азаматтық авиация институтына оқуға түсіп, ұшқыш болуды армандауы бейнеленеді. Екі жылдан кейін оның жалғасы «Елбасы жолы» деп аталды. Бұл фильм «Отты өзен» және «Теміртау» бөлімдеріне бөлініп, Елбасының оқу бітіріп, Теміртауға жұмысқа келген шағы көрсетіледі. Ал 2014 жылы «Тығырықтан жол тапқан» фильмі шығып, сая­сатқа қадам басқан шағы суреттелген. Франшизаның төртінші фильмі «Жұлдыздар тоғысқанда» 2016 жылы көрерменге жол тартты. Сондай-ақ, соңғы фильм – «Елбасы Жолы. Астана» 2018 жылы шықты. Жалпы айтқанда, бұл фильмдер Тұңғыш Президенттің толық өміржолын қамтиды.

Елбасы туралы толыққанды түсірілген де­рек­ті фильмдердің бірегейі ретінде «Маңызды мәселелер Назарбаевпен» екенін айтуға болады. Деректі фильмде Н.Назарбаевпен сұхбат жасалып, оның барысында түрлі тақырыптар қозғалады және Тұңғыш Президент жақындары мен басқа да қазақстандық саясаткерлер туралы пікірін айтылады. Сонымен бірге, 2013 жылы түсірілген «Назарбаев. Live!» фильмінде журналистер Елбасының үйіне дейін барып, өзге де қырларын ашып айтуға тырысады. Ал «Елбасы» толық метражды көркем фильмінде Н.Назарбаев Мемлекет басшысы ретінде өз аузымен еліміздің қандай қиындықтардан аман қалғанын атап, Қазақстанның тарихи орнын, көшпенді түркілердің дамуын, Ақмоланың қа­лай Астана болып қалыптасқанын жеткізген.

Мұнан өзге журналист Леонид Млечиннің «Назарбаев. Президентпен түсірілген топтық портрет» кітабының желісі бойынша түсірілген «Уақыт таңдаулысы», сондай-ақ «Назарбаев факторы», «Штрихи к портрету. Откровение» және басқа да деректі фильмдерде Н.Назарбаев елді дамыту тұрғысындағы ой­толғамдарын, айқын мақсаттар мен міндет­терді атап көрсетеді.

Жалпы, Елбасы жазған кітаптар, Тұңғыш Президент туралы фильмдер, Н.Назарбаев туралы жазылған туындылар Қазақстанның Тәуелсіздігін тұғырлы еткен тұлғаның парасат-пайымын, кемеңгерлігін ай­шықтайды. Сондықтан Ұлт Көшбасшысының мұраты «Мәң­гілік Елмен» мүдделес, ал мұрасы – халық бай­лығы саналады.