Дала жұмыстарына дайындық қалай?

Жер тоңы жібісімен диқандар кетпенін сайлап, егістік танапқа бет алатыны белгілі. Бұл мезгілде егіншілер қарбаласқа түсіп, егін егуге жерді дайындайды. Егістік жерді тазалау, жер жырту, тұқым себу, суару жұмыстары рет-ретімен жасалып, қамбаны астыққа толтыру үшін мол өнім алуға бағыт ұсталады. Алқапта еңбек қызып, мол өнімнен үмітті жандар қарбаласқа түседі.

Соңғы жылдардағы су тапшылығы диқандар қауымы үшін айтарлықтай қиындық болды. Бүгінде дария арнасынан асайын деп тұрған судың егін науқанында жетіспеушілігі туындайды. Бұл мәселенің әлі де шешімі түбегейлі табылмай келеді. Сондықтан су тап­шы­­­­­­­­лы­­ғына жыл сайын еңбекшілер қа­уымы тап келіп, оны ауызбірлікпен ең­се­руде. Нә­ти­же­сінде, өңірде күріш өн­діру ісін­де олқылық орын алған емес.­ Мұндай жетістікке диқандар биыл да жетеді де­ген сенімдеміз.

Жалпы, аудан аумағындағы агро­құ­рылымдардың көктемгі дала жұмыс­тарына дайындығы туралы аудандық ауыл шаруашылығы және жер қаты­нас­тары бөлімінің мәлі­метінше, ағымдағы жылы бекі­тіл­ген сызбаға сәйкес 33850 гектар жер­ге ауыл шаруашылығы да­қылдарын егу межеленіп отыр. Оның ішінде, кү­ріш 21885 гектар, жаздық бидай 1681 гектар, мақсары 250 гектар, картоп, көкөніс, бақша 1055 гектар, жаңа жоңышқа 1828 гектар және ескі жоңышқа 7071 гектарды құрайды. Бұған дейінгі уа­қыт­та су тап­шылығына бай­ла­нысты егіс­тік жерлерді қысқарту жұмыстары жүргізілген. Сыр өңірінің негізгі кәсіп көзі күріш өндірісі болған соң бүгінде шаруашылық құры­лымда­рына егістікті қысқартудың орнына суды аз қажет ететін дақылдарды егуге мүмкіндік жасалуда.

Әзірге танаптардағы жұмыс бастал­ған жоқ. Десе де шаруалар егіске қа­жеттінің барлығын дайындап алуда. Бүгінде аудан бойынша биылғы көк­­темгі егіске қажетті 5200 тонна күріш, 15 тонна жоңышқа, 420 тонна бидай, 9,1 тонна мақсары тұқымы әзір­ленген. Күріш тұқымы себілген соң оның ауырмай, бітік шығуына ты­ңайтқыштар қажет-ақ. Бұл тұрғыда шаруашылықтар жыл сайын қажетті минералды тыңайтқыштарды ерте жет­­кізіп алады. Қазіргі күннің өзінде ке­ректі тыңайтқыштың 10010 тоннасы (61,3%) алынған. Оның ішінде, суль­фат амоний, карбамид, аммофос және басқа түрлері бар. Сондай-ақ ауыл шаруашылығы құрылымдарының сұ­ра­нысы бойынша арамшөптерге қар­сы қолданатын гербицидтердің барлық қа­жетті көлемі 16500 литрді құраған.

Негізі, көктемгі дала жұмыстарына қатысатын техникалар толығымен да­йын. Көктемгі дала жұмыстарына 758 дана техника қатысады деп жоспар­лан­ған. Оған қажетті дизель отынын жеткізіп беруші оператор ретінде «Жі­бек Жолы ЛТД және К» ЖШС танылған. Бұл мекеме көктемгі егіс және дала жұ­мыстарын жүргізу үшін қажетті 2879 тонна дизель отынын жеткізіп беретін болады.

Сондай-ақ егістікке келетін су жүйе­лерін тазарту жұмыстары жүріп, ішкі су жолдарын тазалау, су құрылыстарын, су тартатын қондырғыларды жөндеу де назардан тыс қалмаған.

– Қашыртқылар, каналдарды тазалау, гидротех­никалық құрылыстарды жөндеу жұмыстары бойынша шаруа­шы­лық­аралық каналдардың 24100 тек­­ше­метрінен, ішкі су жолдарының 67900 текше­метрінен топырақ шыға­рылып, тазартылды. Оған қоса, 4 да­на гидробекет, 26 дана су тартатын қондырғы жөнделді. Канал­дарды меха­никалық тазалау, гидротех­ни­калық құрылыстар­ды жөндеу жұ­мыс­тары әлі де жал­ғасуда. Ал биыл елді мекендерді эко­логиялық аяқ сумен қам­тамасыз ету мақсатында А.Тоқ­ма­ғамбетов ауы­лын­дағы «Қа­шырт­қы», Жетікөлдегі «Жыңғыл­дыкөл» каналдарын механикалық тазалау жұмыстарын жүргізу жоспарлануда. Сонымен қа­т­ар Тереңөзек кентіндегі «Айтбай-арық», С.Сефуллин елді ме­кеніндегі «Құрымбек», Шағандағы «Жи­делі арық», Аманкелді ауылындағы «Бар­жық», Ақжармадағы «Ақжарма», «Дәу­лет арық» каналдарын тазартуға жоба сметалық құжат әзірлеу және А.Тоқ­мағамбетов ауылына 2 дана электр­лі насос, Тереңөзек кентіне 2 дана дизельді насос құрылғыларын алуға облыстық табиғи ресурстар жә­не табиғат пайдалануды реттеу бас­қар­ма­сына сұраныс берілді, – дейді аудандық ауыл шаруашылығы және жер қатынастары бөлімінің басшысы Н.Жұмабеков.

Бір сөзбен айтқанда, жылдағыдай ау­дандағы шаруа­шылық құрылымдары көктемгі дала жұмыстарына тыңғы­лықты дайындалуда. «Көктемнің бір күні жылға азық» дей­тіндер тынымсыз еңбекті бастайтын шаққа таяу. Алдағы уақытта атызға күріш тұқымдарын се­уіп, одан мол өнім алудың қамын жасай­тын болады.

Е.БЕРКІНБАЕВ