Иә, қолынан ұялы телефоны түс­пейтін балалар неліктен өздеріне арнал­ған фильмді көрмейді. Бұған жауап біреу ғана, яғни қазір қызықты балалар фильмі жоқ. Қызықты көретін­нің бәрі телефонда тұр. Ғаламтор арқы­лы тауып көретіндері – шетелдің анимациялық фильмдері. Мұндай мультфильм­дерге бала да, ересек адам да сәл көз қиығын салса болды, елігіп, қалай қызығып бара жатқанын сезбей қалады. Дегенмен анимация балаларға үлкен экраннан алғандай әсер бермейді.

Аға ұрпақтың ойына балалар фильмі дегенде өт­кен ғасырдың 60-жылдары шық­қан «Менің атым – Қожа» фильмі түседі. Балаларға арналған кино­туынды сан жылдар өтсе де өзінің сюжетімен қызықтырып қана қоймай, кез келген адамды балалық шағы­на саяхаттатқандай әсер алады. Сондық­тан жылына неше мәрте көрсең де, бұл фильмді жалықпай көре бересің. Ал сол жылдардан бері қарай, яғни тәуелсіздік алған жылға дейін дерек бойынша «Қазақфильм» бас аяғы 20-ға жетер жетпес фильм түсірген. Еліміздің көгілдір экранына шыққан саусақпен санарлық кино ішінде режиссер С.Құрманбековтің «Секер» фильмі салаға қайта дем беріп, бірінен соң бірі түсірілген Д.Саламаттың «Бәйтерек», Т.Байтукенов пен Т.Қасыманов­тың «Супер Баха», Е.Нұрмұхамбетов пен Б.Елубайдың «Аңшы бала» секілді фильмдері көрер­менге жол тартты. Әрине еліміз үшін он шақты фильмнің шыққаны киноөндірісін алға қарай жылжытып қана қойды. Киноиндустрияның ең қиын саласы саналатын балалар фильміне санаулы режиссер ғана баратыны оның күрделілігін айқындай түседі. Мәселен қазақ режиссері Талғат Теменов: «Балалар киносы – ешбір қоғамдық формацияға, саяси идеологияға бағынбайтын ерекше өнер. Өнердің ішіндегі баланың санасына шуақ болып төгілетін, жанын әсемдікке, ізгілікке баулитын ең рухани өнер» деп бағалап, қазақ балалар киносының бастауы, атасы деп есептелетін «Менің атым – Қожаның» өзінде саяси астар бар» дейді. Режиссердің пайымынша, бізде балалар фильмі, балалар кинематографиясы жоқ. Өмір туралы, махаббат, жастық шақ, Отан, сатқындық туралы салмақты, ой салатын жақсы картиналар жоқ. Тірек болатын мықты ұрпақты дайындау мақсат болса, ол балалардың жанына, рухани әлеміне жақсылықтың дәнін себуіміз керек.

Жалпы балалар киносының көзде­ген мақсаты – баланың дүние танымын қалыптастыру. Фильмде балалар басты рөлде ойнайтындықтан, оның тәрбиелік мәні басым болады. Белгілі оқиға желісінде көрсетілетін сюжетте зорлық-зомбылыққа мүлдем жол жоқ. Тек қана адамгершілік қасиетті қалыптастыратын, өз бетінше ойлай алатын жеке тұлғаны тәрбиелеу мақсаты тұрады.

Негізінен балалар – өте талғампаз көрермен. Сондықтан көретін фильм­нің кейіпкерлері ерекше, іш пыс­тырмайтын оқиғасы бар, бояуы қанық болуы тиіс. Ал ондай фильмді түсіру­ге ең алдымен идея, содан соң сценарийі болуы маңызды.

– Балалар фильмі дегенде көз алдымызға ең алдымен «Менің атым – Қожа» фильмі келеді. Жақын­да қазақ киносының классикасына айналған фильм заман талабына сай қайта түсіріліп жатқанын білдік. Бала­­лық шағымыздың кейіпкері Қожа жаңа форматта қайта оралады. Бұл жолы жаңа технология және трендтер енгізіледі екен. Қазақ мәдение­тінің құнды мұрасы, балалар жазушысы Бердібек Соқпақбаевтың классикалық туындысымен қайта қауышу біз үшін үлкен қуаныш. Оқушы­ларды жан-жақты етіп тәр­бие­леу бүгінгі ұстаздарға жүк­телген міндет. Осы фильм­нен ба­ла­­лардың қы­зы­ғушылығы мен адам­гершілік се­кіл­ді құнды қа­сиеті артады деген сенім­деміз. Негізінен бала­лармен бірге жақсы балалар фильмін үнемі көру­ді мақсат етіп, тәрбие беру үрдісіне енгізгенбіз. Сондықтан жас ұрпаққа арналып түсірілген фильмді іздеп жүріп көруге асығамыз, – дейді жас ұстаз А.Сәндібекқызы.

Қазір балаларды қызықтыру қиын. Олар өз бетінше қолындағы теле­фондағы камерасымен трендтер түсіруге бейім. Араларында кино түсіруге ынталылары да бар. Бастысы бұндай балалар өз замандасының не қызықтыратынын және не көретінін дөп табады. Сондықтан қызықты идея балалардың өзінде. Ал идея туын­даса, сценарий жазылып, режиссер мықты фильм түсіруіне мүмкіндік алады.

Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні – бала тақырыбына кез келген режиссер батылы барып бара бермейді. Өйткені бұл – өте күрделі әлем, режиссердің режиссеріне ғана бағынады. Басты мәселе, режиссердің балаларға қажет тақырыпты түйсі­гімен сезіп, таңдай алғанында.