Жаңа бастама жетерлік
Қош, өткенге салауат дегендей, қазір ауданның даму қарқыны қуантарлық. Президенттің тапсырмасымен, аймақ басшысының қолдауымен мемлекеттік бағдарламалар аясында ауданда жоспарланған ауқымды шаралар жүзеге асырылып, әлеуметтік-экономикалық бағытта тұрақты өсім байқалады. Жалпы 2023 жылы аудан бюджеті 10,0 млрд теңге болып бекітіліп, 11,0 млрд теңгеге нақтыланды. Аудан бюджетінің 63,7 пайызы әлеуметтік және инфрақұрылымдық саланы дамытуға бағытталған. Кейінгі жылдары ауданда өнеркәсіп өндірісі 61,2 пайызға, өңдеу өнеркәсібі 7,3 пайызға, ауыл, орман және балық шаруашылығының жалпы өнім көлемі 3,3 пайызға өсті. Инвестиция 40,7 пайызға, тұрғын үй 3,5 пайызға, ал, құрылыс жұмыстарының көлемі 21,7 пайызға артқан.Сырдария ауданының да басым бағыты ауыл шаруашылығына қарайтыны мәлім. Биыл аудан бойынша егілген дақылдың көлемі өткен жылмен салыстырғанда 8,8 пайызға артты. Атап айтқанда, 36043 гектарға ауыл шаруашылығы дақылдары, оның ішінде 23811 гектарға күріш,
12232 гектарға басқа да өңімдер егілген. Кейінгі уақытта облыс су тапшылығы мәселесімен күресіп жатқаны аян. Бұл мәселені болдырмау үшін шаруалар жаңадан 4 насос алдырып, жалпы саны 78 насоспен егінге су жіберіпті.
Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында ауданда былтыр 210 гектар қосымша жер ашылып, 865 отбасы бақша дақылдарын ексе, биыл жер көлемі 359 гектарға дейін ұлғайып, 1105 отбасы әлеуметтік маңызы бар картоп, көкөніс, бақша өнімдерін еккен. Бұл бағытта жастар белсенділік танытуда. Былтыр Айдарлы, Аманкелді ауылында жастар бригадасы 20 гектарға егін ексе, биыл қосымша 4 ауылда, яғни Шіркейлі, А.Тоқмағамбетов, Бесарық, Жетікөлде жастар бригадалары құрылып, 60 гектарға бақша дақылдарын орналастырды.
Сонымен қатар ауданда «Байқоңыр» әлеуметтік кәсіпкерлік корпорациясымен келісім-шарт негізінде 2 әлеуметтік дүкен жұмыс істейді. Оларға қажетті азық-түлік қорын толықтыру мақсатында, оның ішінде ақталған күрішке байланысты шаруашылық құрылымдарымен меморандум жасалған. Мұндағы азық-түлік бағасы нарықтан 15-20 пайыз төмен.
Кәсіпкерлік саласын дамыту тұрақты назарда. Қазір ауданда 3290 шағын және орта кәсіпкерлік субъектісі жұмыс істеп тұр. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 14,1 пайызға артық. Биыл 9 айда мемлекеттік және өңірлік бағдарламалар аясында құны 3,6 млрд теңгені құрайтын 275 жобаға қаржылай қолдау көрсетіліпті. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, халықтың табысын арттыру мақсатында «Ауыл аманаты» бағдарламасына 1,4 млрд теңгелік 188 жобаның құжаты тапсырылып, 194,7 млн теңгеге 15 жоба қаржыландырылған.
Ауданда құрылыс және коммуналдық сала бойынша қарқынды жұмыстар атқарылуда. Мәселен, биыл 11,6 млрд теңгеге бюджеттік өтінім ұсынылып, 7,4 млрд теңгенің 62 жобасы қолдау тапты. Жол жөндеу бойынша биыл 31 жобаға 1 млрд теңге қаржы бөлінді. Аудан орталығына қарағанда ауыл жолдарына баса назар аударылыпты. Бұған қоса «Қызылорда-Айдарлы-Тартоғай» автожолының 1,4 млрд теңгеге, «Шымкент-Самара-Тереңөзек» трассасына 687 млн теңгеге және «Қызылорда-Қоғалыкөл-Шіркейлі» жолының 5 шақырымына жөндеу жұмыстары жүргізілген.
Мемлекет басшысының «Әділетті Мемлекет. Біртұтас Ұлт. Берекелі қоғам» Жолдауында атап көрсетілгендей, ауданда электр қуаты мен ауызсу құбыры желілерін зерделеу жұмыстары атқарылған. Биыл аудандағы бірқатар елді мекенде электр желілеріне жаңғырту жұмыстары жүргізілуде.
Негізінен ауданда энергетикалық салаға қатысты зерделеу жұмыстары жүргізіліп, өткен ғасырдың 60-70 жылдарында салынған электр желілерінің 70%-ның тозығы жеткені анықталды. Соның салдарынан жел, жауын секілді ауа райының құбылуы кезінде электр жарығы өшіп қалып жатады. Осыған байланысты облыс әкімі Нұрлыбек Машбекұлы Нәлібаевтың қолдауымен бірқатар елді мекендегі электр желілері жаңғыртылды. Атап айтқанда, «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері», «Ауыл – ел бесігі» бағдарламалары аясында қаржы бөлініп, ауданға қарасты Айдарлы, Аманкелді, Жетікөл, Қоғалыкөл елді мекендерінің электр бағаналары мен желілері, трансформаторлар толық жаңартылды. Жаңғырту жұмыстары барысында көше жарықтары да толық орнатылды. Бүгінгі таңда құрылыс жұмыстары аяқталып, «КРЭК» АҚ-ның теңгеріміне беру үшін құжаттары (жер актісі, техникалық паспорты) әзірленуде.
Электр желісінің тозуы Сырдария ауданындағы ең үлкен елді мекен — Шаған ауылында да өзекті мәселе. Бұл елді мекенге де аймақ басшысы қолдау көрсетіп, бүгінде электр желілерін ауыстыру жұмыстары басталып кетті. Жоба өтпелі, алдағы 2024 жылы электр желілері толық жаңаратын болады.
Айта кетейік, Тереңөзек кенті, Қалжан ахун, А.Тоқмағамбетов, С.Сейфуллин елді мекендерін электрмен жабдықтауға демеушілікпен жобалар әзірленуде.
Ал ауызсу құбырын жаңарту үшін демеушілік есебінен 6 жоба әзірленіп, қазір Шағандағы 5 көше мен Қоғалыкөлдегі 3 көше бойынша жасалған 3 жобаға 279 млн теңге қаржы бөлінген. Ал Тереңөзек кентіндегі 10 көше мен Аманкелді ауылындағы 3 көшеге қатысты 3 жобаның құрылысын қаржыландыру күтілуде. Осының ішінде Тереңөзек кентіндегі көшелердің ауызсу құбырларын жаңғыртуға байланысты 2 жоба әзірленген. Биыл екі жобаның жұмыстары басталып, ауызсу құбырлары жаңартылуда. Екі нысанның құрылысы да 2024 жылға өтпелі.
Сонымен қатар, облыстық бюджет есебінен Тереңөзек кенті мен Шаған, Іңкәрдария ауылдарына 3 су мұнарасы орнатылды. Ал аудандық бюджеттен Н.Ілиясов пен С.Сейфуллин елді мекендеріне 2 су мұнарасын орнатуға қаржы қаралып, жұмыстар жүргізілуде.
Облыста халықты «көгілдір отынмен» қамту жайы маңызды екені анық. Қазір Тереңөзек кенті табиғи газбен толық қамтамасыз етілсе, елді мекендерде газдандыру жұмыстары кезең-кезеңімен жүргізілмек. Қалжан ахун, С.Сейфуллин, А.Тоқмағамбетов және Шаған ауылын газдандыру үшін 2023-2025 жылдарға республикалық бюджеттен қаржыландыруға 3,9 млрд теңгеге бюджеттік өтінім ұсынылып, 2023 жылға Қалжан ахун ауылына газ жүргізуге 330 млн теңге бөлінді. Бүгінде ауылішілік газ құбырларын жүргізу жұмыстары аяқталған. Сондай-ақ, Тереңөзек кенті мен Қалжан ахун ауылы арасындағы жоғары қысымды газ құбырлары жалғанған. Қазіргі таңда газ реттеу пункттерін орнату жұмыстары жүргізілуде. Ауыл тұрғындарының табиғи газдың игілігін көретін күн алыс емес.
С.Сейфуллин және А.Тоқмағамбетов ауылдарын газдандыру жобасын бастауға облыстық бюджеттен 40 млн теңге бөлініп, қазіргі таңда жұмыс басталған.
Халықты жұмыспен қамту, жұмыссыздықты азайту қашан да басым бағытқа ие. Биыл ауданда 2142 жаңа жұмыс орнын құру жоспарланған. Оның 800-і тұрақты, 1342-сі уақытша болмақ. Ал 9 ай қорытындысы бойынша 1573 жаңа жұмыс орны ашылып, жоспардың 73,4 пайызы орындалған.
