Шетелдік автокөліктер заңдастырылады

Көптің көкейінде жүрген мәселе – шетелден келген автокөлікті заңдастыру ережесі қалай жүзеге асатындығы. Қазіргі көп талқыланып жатқан да осы көліктердің мән-жайы. Өткен жылы бірнеше мәрте көтерілген бұл жағдайға Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев назар аударып, жеңілдіктер қарастыруды тапсырды. Соған байланысты жақында ҚР Ішкі істер министрінің орынбасары Игорь Лепеха 2022 жылдың 1 қыркүйегіне дейін әкелінген автокөліктерді заңдастыстыру қашан басталатындығын Орталық коммуникациялар қызметінде көпшілікке мәлімдеген еді.

Шын мәнінде, елімізде шетелден келген автокөлік саны жөнінде нақты ақпарат жоқ. Дегенмен, құзырлы органдар өткен жылы 300 мыңнан аса шетелдік автокөлікке автосақтандыру полисі рәсімделгенің анықтаған. Қа­зақ­стандықтардың көпшілігі Ресей, Қырғызстан, Армения елінен ав­то­көлік әкелуге әуес. Осыған байланысты шетелден жеткізілетін көліктердің саны артпаса кемімегені анық.

– Үкімет 11 қаңтарда 2022 жылғы 1 қыркүйекке дейін әкелінген көлік құралдарының жекелеген санаттарын бастапқы тіркегені үшін алым мөл­шер­лемесін қолданудың және осын­дай көлік құралдарын әкелуді жүзеге асырған жеке тұлғаларды өн­ді­ру­шілердің кеңейтілген мін­дет­те­ме­­лерінен босатудың қағи­да­­­­­ларын бе­кітті. Ережелер ал­ғаш­қы ресми жа­рия­­лаған күннен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгі­зіледі. Яғни, ере­­желердің бүгін жария­лан­ғанын ескере отырып, олар 2023 жылдың 23 қаңтарында дүйсен­біден күшіне енеді және сол күннен бас­тап шетелдік авто­көліктерді заң­дас­тыруға кірісеміз, – деді министрдің орынбасары И.Лепеха.

Министрліктің мәлімдеуінше, тиісті өзгерістерге қатысты заңдастырылған автокөлік иелерінен утилизациялық алым алынбайды. Алдағы аптада қол­данысқа енгізілетін заңдастыру ере­жесі 2023 жылдың 1 шілдесіне дейін күшінде болады. Заңдастыру ережесін жүргізуде сала мамандары бірнеше талапқа сүйенеді. Негізгі талаптарға автокөлік 2022 жылдың 1 қыркүйегіне дейін әкеленуі, көліктің іздеуде болмауы, өзге мемлекетте бұрынғы тір­кел­ген жері бойынша есептен шыға­рылуы, кедендік тексерістен өтуі кі­­­­ре­ді.

ҚР Ішкі істер министрінің орынба­сарының келтірген дерегі бойынша көлік иесі бастапқы тіркеу үшін ма­мандандырылған халыққа қызмет көр­сету орталығына 200 мың теңге, тех­поспорт үшін мемлекеттік баж – 4313 теңге және мемлекеттік нөмірге – 9660 теңге алым төлейді. Жалпы, шетелдік автокөлік тіркелген жағ­дайда жасы мен экологиялық сыныбына талап қойылмайды. Негізінен, жаңа ереже жеңіл автокөліктерге, ша­ғын және орта автобустарға (толық салмағы 5 тоннаға дейін), шағын жүк көліктерге (толық салмағы 3,5 тоннаға дейін) оның ішінде, басқару тетігі оң жақта орналасқан көліктерге де қол­данылады.

– Елімізде шетелдік автокөліктерді заңдастыру ережесі бекітілгені жекелеген азаматтарға қолайлы. Сырдария ауданы бойынша шетелдік ав­токөлігі бар азаматтарға жан-жақты түсіндірме жұмыстары жүргізілуде. Осыған дейін қиындықтардың алдын алу мақса­тында тиісті жұмыстар жүргізіле бер­мек. Алдағы аптадан бастап, ше­телдік автокөлік иелері жаңа ережеге сәйкес, автокөлігін заңдастыра алады. Әрине, мемлекеттік нөмірге қол жеткізіп, заң аясында автокөлік жүргізген дұрыс. 2023 жылдың 1 шілдесіне дейін заңдастырылмаған кө­лік иелері сақтандыру ала алмайды. Сақтандырусыз көлік жүргізген автокөлік иелеріне 10 АЕК айыппұл қарастырылған. Сонымен бірге құқық қорғау органдарының қызметкерлері автокөлікті айыптұраққа қояды, – деді аудандық полиция бөлімінің Әкімшілік полиция бөлімшесінің бастығы Сейіл­хан Кеукенов.

Айта кетейік, бүгінде аудан кө­ле­мінде Ресей мемлекетінен 245, Грузия­­дан 1, Қыр­ғызстаннан 10, Армения­­ елінен 15 авто­көлік әкелінген.

Балтабай ОРДАБЕКОВ