Мәмс жүйесі қарапайым әрі халыққа қолайлы

Басы ауырып, балтыры сыздаған адамның баратын жері ең алдымен емхана екені анық. Дертіне шипа іздеген халықты тегін медициналық қызметпен қамтамасыз ету алғашқы сатыда тұруы тиіс. Адамның ден­­саулығын түзеуіне бірден-бір жол ашатын «Міндетті әлеуметтік меди­циналық сақтандыру» қоры көпшілікке орасан жағдай жасауда. МӘМС жүйесінің аудан бойынша жүзеге асырылып жатқан басым-бағытын саралау мақсатында аурухананың бас дәрігері Жалғасбек Үсеновпен пікірлесу сәті түскен болатын.

Күн сайын емхана дә­лізіндегі кезекте ке­зік­кен көпшілік жанына батқан сырқатынан айы­ғуды көздейді. Бұл ретте, осыдан 7 жыл бұрын қолданысқа енгі­зілген МӘМС жүйесінің шапа­ға­тын қарапайым әр­бір тұр­ғын көруде. Тегін ме­ди­­циналық қызметтің бұл тү­рі тұрғындарға «Мін­детті әлеу­меттік ме­ди­ци­на­лық сақ­тандыру туралы» Заңы бойынша көр­сетіледі. Аудан­дық ау­ру­­ханының бас дәрі­гері Жалғасбек Үсенов жыл көле­мінде МӘМС жүйесін жетілдіру негізінде жасалып жатқан біршама жұ­мысқа тоқталды.

– Гиппократ антына адал ақ халатты абзал жан­­дар адамның денсаулығын жіті қадағалауда ұстай­ды. Медицина саласы бірнеше реформалық жұ­мыс­­тың нәтижесінде МӘМС жүйесіне енген болатын. Сақтандыру қоры арқылы кез келген адам ме­дициналық көмекке жүгіне алады. Биылғы 10 айда аудан көлемінде 35405 адам «Кешенді меди­циналық ақпараттық жүйесінің халық тіркелім ре­гистріне» енгізілген. Біз әрбір елді мекен тұрғынына тіркелген жергілікті халық санына байланысты ме­дициналық көмек көрсетеміз. Негізінен, облыстық денсаулық сақтау басқармасы әр айдың 10-на дейін сақтандырылмаған адамның есебін бізге жіберіп оты­рады. Сырдарияда осы күні 5097 адам қор есебінен сақтандырылмаған болып табылады. Сонымен бірге 7 санат бойынша сақтандырылмаған азаматтардың тізімі жасақталған. Оның ішінде, 2015 жылы МӘМС жүйесі қолданысқа енгеннен бері 2492 адам мүлдем сақтандырылудан тыс қалған. Қазіргі уақытта тиісті заңдағы өзгеріске сәйкес, өз-өзін сақтандыратын адам өткен айдағы қарызын өтеместен, алдағы 1 жылға төлем жасауға міндетті. Демек, өз-өзін жұмыспен қам­тыған азаматтар, қарапайым тұрғындар алдын ала 1 жылдық төлемді өтеу арқылы медициналық қыз­метті пайдалана алады, – дейді бас дәрігер.

Әсілінде, МӘМС жүйесі бойынша өз-өзін жұ­мыс­­пен қамтыған немесе жұмыссыз ретінде тіркел­меген жандар 1 айға 3000 теңге төлеу арқылы сақ­тандырылады. Яғни, қазіргі ең төменгі айлықтың 5 пайызын сақтандыруға аударады. Биыл ең төменгі айлық 60 мың теңге екенін ұмытпаған абзал. Бүгінгі қолданыстағы заң шеңберінде кез келген адам 36 мың теңге төлеп, 1 жыл бойы медициналық көмекке жүгіне алады. Жарна төлеуде ескеретін маңызды мәселе әр айдың 25-не сақтандыру қаржысын аудару керек. Салық саясатына байланысты айдың соңғы күндерінде МӘМС-ке төлем қабылданбайды.

– Ашығын айтқанда, МӘМС жүйесіне тіркелген жандар денсаулығын түзеуде артықшылықтарға ие болуда. Биылғы жылдың 10 айында амбулаториялық тексерістен өткен тұрғындар 33661 қызметті ден­саулығы үшін пайдалана білген. Бұл дегеніміз – адам бойындағы сырқатты зерттеу, талдауға жасалған зор мүмкіндік. Үлкен қалаларда орналасқан зерттеу аппараттарына, арнайы орталықтарға жолдама беріледі. Сонымен бірге денсаулық сақтау саласында тұрғындарға көрсетілетін көмектің бір түрі – кепілдендірілген медициналық көмек деп аталады. Аталған жүйе негізінде сырдариялықтар 15880 қызметке жүгінген. Жоғарыда көрсетілген қос жүйе бойынша жасалған зерттеу, талдау нәтижелеріне уақытында тиісті қаражаты аударылып отырады. Созылмалы дерті бар кісілер дәрігер бақылауында болуы – заңдылық. Науқасты ауруханаға жатқызып, ем-шара жүргізу де МӘМС арқылы жүзеге асырылады, – дейді Ж.Үсенов.
«Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы» Заңы бойынша мемлекет 15 санат бойынша азаматтарға жарна төлейді. Негізінен, «Fms.kz» порталынан МӘМС жүйесіне байланысты барлық сауалға жауап табуға болады. Өткен жылы республика көле­мінде 15,5 миллион адам МӘМС-тің қатысушысы болып табылған.

Айта кетейік, соңғы уақытта МӘМС жүйесіне енгі­зілген өзгерістерді тұрғындарға түсіндіру мақсатында аудан әкімі Мұрат Ергешбаевтың тапсырмасына сәйкес, сала мамандары елді мекендерді аралаған болатын. Жұмысшы топ жергілікті халыққа МӘМС жүйесі жайында кеңінен ақпарат берді. Алдағы уа­қытта да МӘМС жүйесі түсіндіріле бермек.

Балтабай ОРДАБЕКОВ