Рамазан – береке мен татулық айы

Мейірімді, рақымды Алла Тағала­ның атымен бастаймын! Барлық мақтау мен мадақ Әлемдердің Раббысы Алла Тағалаға болсын! Жыл бойы күткен қасиетті Рамазан айына аман-есен жеткенімізге Жаратқан Иемізге сансыз шүкірлік етеміз. Биыл сәуір айының он екісіне құптан намазынан кейін тарауих намазы бас­талады, ал он үшінен бастап ауыз бекітіледі.

Ұлы Жаратушының пенделеріне нәсіп еткен теңдес­сіз сыйы – қасиетті Рамазан – айлардың сұлтаны, күн мен түн тұтастай Жасаған Иеміздің рақымы мен мейірі­міне тұнған ай. Басқа уақытпен салыстырғанда, жақсылықтар мен сауаптардың сансыз еселеніп жазылар айы да осы – Рамазан. Қасиетті Құран Кәрімде: «Ей, иман келтіргендер! Сендерден бұрынғыларға парыз етілгендей тақуалыққа жетулерің үшін ораза ұстау сендерге де парыз етілді» делінсе, тағы бір аятта: «Сендердің араларыңда кімде кім Рамазан айының туғанын көрсе, сол күні ораза ұстасын. Сырқат немесе жолаушыларға ораза айында ұстай алмаған күндерін басқа күндері ұстасын» (Бақара сүресі, 183-185 аяттар) делінген. Бұл аяттар ораза тұтуға мүмкіндігі жететін барлық мұсылман баласына аталған амалдың парыз екенін білдіреді.

Рамазан – айлардың төресі. Бұл айда барша мұсылман баласы бір ай бойы ораза тұтады. Яғни, таң сәресінен күн батқанша ішіп-жеуден, жыныстық қатынасқа барудан, түрлі жаманшылық атаулыдан өзін аулақ ұстап, жақсы амалдарды көбейтеді. Ораза араб тілінде «Әс-саум» немесе «Әс-сиям» деп аталады. Қазақша мағынасы арнайы ниет етіп, таңның атысынан күннің батысына дейін ішіп-жеуден тиылу және ер мен әйелдің қосылуынан сақтану дегенді білдіреді. Рамазан айында ораза ұстау – Ислам рүкіндерінің төртінші парызы. Бұл пайғамбарымыз Мұхаммедтің (с.ғ.с) Меккеден Мәдинаға қоныс аударғаннан кейінгі екінші жылында парыз болды.

Шариғатта ораза екі түрге бөлінеді. Біріншісі – парыз ораза. Ол – осы рамазан айында келетін ораза. Екіншісі – нәпіл ораза. Бұған Рамазан айындағы оразадан басқа барлық қосымша ораза кіреді. Рамазан айы – Жаратушы тарапынан мұсылман әлеміне бір жыл бойына атқарған тірлігіне, жасаған күнәларына, жіберген қателіктеріне көз тастап, бір айдың ішінде есеп беретін, тәубе етіп күнәлардан арылатын – қасиетті ай. Сонымен бірге бұл ай мұсылман үшін үлкен сабыр мектебі.

Рамазан айының құрметі мен маңызын пайғам­барымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) сөзімен жеткізген жөн болар. Салман Әл-Фарисидің жеткізген риуаятында былай делінген: «Шағбан айының соңғы күні Алланың елшісі (с.ғ.с) бізге уағыз айтты:

– Уа, халайық! Сендерге ұлық әрі берекелі ай келіп жетті. Бұл айда мың айдан артық Қадір түні бар. Алла Тағала осы айда ораза тұтуды парыз қылды. Ал түндерінде намаз оқуды ерікті етті. Бұл айда Алла Тағалаға бір ізгі амалмен жақындаған пенде басқа уақытта парыз орындағанмен тең. Ал енді бұл айда парыз амалын орындаған адам басқа уақытта жетпіс рет парыз орындағанмен тең болмақ. Бұл ай – сабыр айы. Ал сабырдың марапаты – жәннат. Сондай-ақ, бұл ай – өзара жанашырлық айы. Бұл айда мүминнің ризық несібесі еселене түседі. Кім бұл айда ораза тұтқан бір жанға ауыз ашар берсе, соның күнәсі кешіріліп, тозақ отынан азат қылынады. Әрі ораза тұтқан адамның да сауабынан ешнәрсе кемітілмейді. Осы тұста сахабалар:

– Уа, Алланың елшісі! Ауызашар жасауға барлы­ғымыз бірдей құдіретті емеспіз – деді. Сонда Алланың елшісі (с.ғ.с):

– Оразашының аузын, тіпті, бір түйір құрмамен, не бір жұтым сумен, сүтпен аштырған пендеге де сондай сауап жазылады. Бұл айдың басы – рахым, ортасы – кешірім, ал соңы – тозақ отынан құтылу. Кім бұл айда құлына немесе қызметшісіне жеңілдік қылса, Алла соның күнәсін кешіріп, тозақ отынан азат етеді. Бұл айда төрт түрлі амалды көбейтіңдер. Оның екеуі Раббыларыңды разы қылатын амалдар – шәһәдатты (Лә иләһа илла Алла, Мұхаммед расул Алла) және истиғфарды (астағфирулла уа атубу иләйка) көп айтыңдар. Келесі екеуі өздерің үшін қажет амалдар – Раббыларыңнан жұмақты сұраңдар және тозақтан азат етуін тілеңдер. Кім ораза тұтқан пендеге ауыз ашу үшін сусын берсе, Алла оны Қиямет күні менің һәуізімнен сусындандырады. Сөйтіп, ол жұмаққа кіргенше еш шөлдемейді», – деген.

Хадистен аңғарғанымыздай бұл Рамазан айының құрметі үшін ораза ұстаған адамға ауыз аштырған кісінің алатын сыйы. Егер сіз ораза ұстаған адамның ауызын аштырсаңыз, онда ақыретте мүлдем шөлдетпейтін хауыздан сусын ішесіз. Ал енді ораза ұстаған адамға берілетін сыйды ойлап көріңіз. Әрине, бұл – Рамазан айының ерекшелігі. Ал Әбу Һурайрадан жеткен құдси хадисте Алланың елшісі (с.ғ.с): «Алла Тағала: Адам баласының күллі амалы қарақан басы үшін. Тек ораза Мен үшін. Оның сауабын өзім беремін – дейді», – деген. Алла Тағала ықыласты пендесіне ораза тұтқаны үшін сыйды Өзі береді.

Берекелі Рамазан – құлшылық айы. Бұл ай қысқа мерзімді медресе сияқты. Отыз күн ішінде адам мүмкіндігінше жақсы сөз айтып, өзінің сөзіне, мінезіне және басқалармен болған қарым-қатынасына назар салады, бақылайды. Ораза – тек ішім-жемге ауыз бекіту емес, Алла Тағала разы болмайтын барлық істерден және сөздер мен қылықтардан тыйылып, күллі ізгілікке бет бұру. Міне, құрметті оқырман, Рамазан айы – тек ішіп жемнен тыйылу ғана емес, керісінше, ораза дегеніміз – барлық жаман нәрседен сақтану. Алла Тағала мүмкіндік етіп берген бір айда жыл бойына жасаған күнәлар үшін шынайы тәубе қылып, құлшылық жасау деген сөз. Алла Тағаланың Құраны түсіп, тозақтың есігі жабылған қасиетті айда ораза ұстап, жақсылық жасауға асыққанымыз жөн.

Ораза тұтқан адамның бір жұтым су ішсе де, сәресіге тұрғаны абзал саналады. Себебі Пайғамбарымыз (с.ғ.с.): «Сәресіге тұрыңдар. Өйткені, сәренің тамағында берекет бар», – десе, басқа бір хадисінде: «Сәресі тамағы – берекет. Бір жұтым су болса да, оны тастамаңдар. Өйткені, Алла сәресіде тамақтанғандарға рақымшылық етіп, періштелері де олар үшін кешірім тілейді», – деп айтқан.

Пітір садақа һижреттің екінші жылы, Рамазан оразасы парыз етілген жылы міндеттелді. Зекеттен бұрын, пітір садақа уәжіп болды. Пітір садақасын беру әрбір дәулетті мұсылман ер мен әйелге – уәжіп. Пітір садақаның мәнісіне келсек, жан басына берілетін бұл садақа ораза ұстау барысында жіберіп алған қателіктерімізді жуып-шаюға себеп болса, екіншіден, тұрмысы нашар жандарға жәрдемдесуімізге жол ашады. Сондай-ақ, пітір садақа беру арқылы пенде көп сауапқа кенелері сөзсіз. Биыл пітір садақа құны жан басына 420 теңге деп белгіленді.

Қадірлі ағайын! Қазіргі таңда аудандық мұсылмандар мешіті жамағатқа есігін айқара ашып, жүйелі жұмыс жасауда. Намазхана іші кең әрі құлшылық жасауға ыңғайлы. Ерлер мен әйелдер бөлмесі бөлінген. Биыл карантиндік талаптарға байланысты асханада ауызашар ұйымдастырылмайды. Оның орнына «Ауызашар қоржынын» жасап, ораза тұтушыларға таратуға болады. Ендеше, барлық мүмкіндік қарастырылған осындай берекелі кезеңде бәріміз игілікке асығайық! Қасиетті Рамазан айы құтты болсын! Ұстаған оразаларыңыз, дұға-тілектеріңіз қабыл болғай! Рамазан айында жасаған игі істеріңіз сауаптан жазылып, Алла Тағала елімізге, жерімізге берекесін, мол ризығын жаудырғай! Мұратымыз асыл, дұғамыз қабыл болсын!

Асхат АСҚАРОВ,

аудандық мешіттің

бас имамы